Moe maar niet kunnen slapen, herkenbaar?

Bijgewerkt: 20 januari 2024

Moeheid is een normaal proces dat in de avonduren ontstaat. Het wordt gereguleerd door bepaalde hormonen. Vermoeidheid is wat anders en vaak het gevolg van slaapproblemen, stress of een onderliggende aandoening. Je bent moe maar kunt niet slapen, voor velen herkenbaar. Meestal heeft dit met stress of slaapproblemen te maken, maar er kan ook een andere oorzaak zijn.

De symptomen van moeheid

Het is niet altijd duidelijk wanneer iemand aan moeheid leidt, of dat het hier om een ander probleem gaat. Moeheid kenmerkt zich door de volgende symptomen:

• Veel gapen
• Een bleek gezicht
• Overdag concentratieproblemen
• Een sloom gevoel
• Soms spontaan in utten (en weer wakker schrikken)
• Snel prikkelbaar
• Hoofdpijn of duizeligheid
• Onhandigheid (dingen laten vallen)

Een wake-up light is een wekker met lamp die ervoor zorgt dat je op een natuurlijke manier ontwaakt. Het licht wordt langzaam feller. Dit apparaat kan ook de zonsondergang nabootsen. Hierdoor maakt je lichaam serotonine aan, een hormoon dat helpt bij het in slaap vallen en doorslapen. Het is dus een goed hulpmiddel wanneer je moeite hebt met slapen.

Oververmoeidheid zorgt voor slapeloosheid

Ruim een kwart van de Nederlanders ervaart regelmatig slaapproblemen. Als gevolg hiervan ontstaat er oververmoeidheid. Het probleem met oververmoeidheid is dat het er niet voor zorgt dat je makkelijker in slaap valt of beter doorslaapt. Sterker nodig, waarschijnlijk maak jij je zorgen over de slaapproblemen en lig je hier letterlijk wakker van.

Het helpt niet om jezelf te forceren om in slaap te vallen. Ontspanning is de boodschap, zowel in bed als overdag. Bij stress, spanning of misschien wel een burn-out is het belangrijk om hier iets mee te doen. Probeer zorgen bij jezelf weg te nemen. Soms lukt dit beter met hulp van familie, vrienden of een deskundige.

---

Psychische oorzaken

Piekeren of je ergens zorgen over maken, het kan je aardig uit je slaap houden. Je bent moe maar kunt niet slapen, je blijft continu aan dezelfde situatie denken. Hierdoor ervaar je niet alleen slaapproblemen, ook heb je overdag moeite om je te ontspannen. Je voelt je gestrest, de spanning op het werk of in huis loopt hoog op en mogelijk ontstaan er ruzies.

Andere psychische klachten die ervoor zorgen dat je slecht slaapt zijn een depressie, een angststoornis, stemmingsstoornis, paniekstoornis of burn-out. Mensen met deze klachten hebben grotere kans op het ontwikkelen van slaapproblemen.

Veel psychische klachten zijn tijdelijk. Wanneer de klachten aan blijven houden, kan de huisarts doorverwijzen naar een therapeut, psycholoog of psychiater.

Een trauma of ingrijpende gebeurtenis

Door een verhuizing, scheiding, geboorte of huwelijk ervaar je soms tijdelijk slaapproblemen. Ook ben je moe maar kun je de slaap niet vatten. Gelukkig duurt dit vaak niet langer dan enkele dagen tot twee weken. Bij een overlijden of het verlies van een dierbare kunnen de klachten langer aan blijven houden. Het is dan zeker raadzaam om psychische ondersteuning te vinden. Dit kan in de familiaire kring zijn, maar iemand die wat verderaf van je staat kijkt wellicht geheel anders tegen de zaken aan. Hierdoor ervaar je eerder geruststelling.

Te weinig lichaamsbeweging

Ben je moe en kom je maar niet in slaap? Denk eens kritisch na over je bewegingspatroon. Wanneer je te weinig beweegt dan is je conditie vrij slecht. Hierdoor raak je bij de kleinste inspanningen vermoeid. Wanneer je erg moe bent kan het soms lastiger zijn om in slaap te vallen.

Beweging brengt ook ontspanning met zich mee. Vooral na een hectische dag of problemen op het werk loopt je hoofd vol. Met een vol hoofd kun je niet ontspannen in slaap vallen. Door dagelijks een wandeling te maken of een stuk te fietsen beweeg je letterlijk de stress van je af.

Het gebruik van genotsmiddelen

Veel mensen nemen het welbekende ‘slaapmutsje’, oftewel een glaasje alcohol voor het slapengaan. Dit zorgt ervoor dat ze sneller in slaap vallen. Het probleem met alcohol is dat het voor een lichtere slaap zorgt, en dat je ook een stuk korter slaapt. Je wordt dus eigenlijk vermoeid wakker.

Roken heeft een negatieve invloed op de doorbloeding. Je voelt je moe, zowel overdag als wanneer je in bed ligt. Doordat roken een opwekkend effect heeft, duurt het langer voordat je slaapt. Ditzelfde geldt voor cafeïne waaronder energiedrankjes en koffie.

De invloed van voedingsgewoonten

Veel ongezond eten waaronder friet, snacks, chips en snoep zorgt voor vermoeidheid. Dit komt omdat je bloedsuikerspiegel te snel stijgt en weer daalt. Je voelt je als gevolg hiervan moe, waarbij de kans aanwezig is dat je niet zomaar in slaap valt. Mogelijk word je tussendoor ook vaker wakker, helemaal wanneer je bloedsuikerspiegel weer flink is gedaald.

Overige oorzaken voor moeheid maar niet kunnen slapen

Steeds meer mensen hebben last van slaapapneu. Dit is een aandoening waarbij de ademhaling gedurende de slaap enkele seconden stopt. Als gevolg hiervan word je kortstondig wakker. Na enkele nachten voel je de moeheid opkomen, en wordt het steeds moeilijker om fatsoenlijk door te slapen.

Andere oorzaken zijn een chronische ziekte waaronder diabetes, een aandoening aan hart of longen, bloedarmoede of medicatiegebruik.