Moe wakker worden en toch genoeg slaap krijgen

Bijgewerkt: 8 oktober 2023

Veel mensen denken dat ze voldoende slaap krijgen. Wanneer je bijna elke ochtend moe wakker wordt, dan duidt dit op een slaapprobleem. Er zijn verschillende oorzaken voor moeheid. Bijvoorbeeld stress, slaapapneu maar ook slaapwandelen. Sommige problemen blijven lang sluimeren, zonder dat jij je hier bewust van bent.

Zoveel slaap heb je nodig

Kinderen hebben meer slaap nodig dan volwassenen. Een baby slaapt 16 tot wel 20 uur per dag. Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap. Mensen die 10-12 uur slaap nodig hebben leiden vaak aan hypersomnie. Dit is een slaapstoornis met een verhoogde behoefte aan slaap.

Te weinig slapen is ook niet goed. Na 10 dagen zonder slaap overlijd je, dit geeft aan hoe belangrijk slapen is. Mensen die af en toe 3 uurtjes slapen halen dit op een later moment weer in. Ouderen lijken minder te slapen, maar hebben juist een ander slaappatroon. ‘s Nachts slapen ze korter, overdag dutten ze vaker in.

---

Waarom je moe wakker wordt

Je gaat om 23:00 uur naar bed, valt vrij snel in slaap en wordt om 7:00 uur weer wakker. Je zou dan bijna 8 uur geslapen hebben, iets dat precies binnen het gemiddelde valt. Toch word je moe wakker, telkens weer.

De kans dat je bij vermoeidheid daadwerkelijk 8 uur slaapt, is vrij klein. Mogelijk heb je te maken met een van onderstaande problemen.

Slaapapneu, je ademhaling staat regelmatig stil

Naar schatting heeft 1 tot 2% van de bevolking last van slaapapneu. Dit zijn veelal mannen boven de 50 jaar, die met overgewicht kampen.

Bij slaapapneu staat de ademhaling gedurende enkele seconden stil. Je hersenen reageren hierop door wakker te worden, waardoor je weer ademhaalt. Dat ontwaken merk je nauwelijks want je valt direct weer in slaap. Maar het zorgt wel voor een verstoring van je slaapritme, waardoor je te weinig slaap krijgt.

Slaapapneu veroorzaakt op de lange duur verschillende klachten zoals een te hoge bloeddruk, een hartritmestoornis en misschien wel hartfalen. Overdag ben je vermoeid, heb je weinig concentratie en dut je soms in. Vanwege de gevaren is het belangrijk om slaapapneu te (laten) behandelen. Dit gebeurt middels een speciaal bitje, nachtbeademing of soms een operatie.

---

Het fenomeen van slaapverlamming

Je wordt midden in de nacht wakker en kunt je niet bewegen. Het lijkt alsof er iemand in de kamer aanwezig is, dit is zeer beangstigend. Vroeger werd gedacht dat dit met geesten te maken had. Tegenwoordig weten we dat het hier om slaapverlamming gaat. Hierbij zijn je hersenen wakker terwijl je lichaam nog slaapt.

Ongeveer 40% van de bevolking heeft dit wel eens meegemaakt. Het komt vaker voor bij tieners, een posttraumatische stressstoornis, een depressie of bipolaire stoornis. Soms verdwijnt het fenomeen vanzelf, maar het kan ook onderdeel zijn van een dieper liggend probleem.

---

Slaapwandelen komt vaker bij jongeren dan bij volwassenen voor

Bij veel kinderen komt slaapwandelen voor. Meestal verdwijnt dit rond de puberteit, maar er zijn ook volwassenen die dit doen. Slaapwandelen ontstaat tijdens de diepe slaap. De hersenen slapen maar het lichaam is nog actief, daarom ontstaat het vaak binnen 1 tot 3 uur na het in slaap vallen.

De oorzaak ligt in een verkeerde wisselwerking tussen lichaam en geest. Dit verklaart waarom slaapwandelen vaker bij kinderen voorkomt. Bij volwassenen zouden stress, angst, vermoeidheid maar ook koorts een oorzaak kunnen zijn. Wanneer je slaapwandelt word je na 10-30 minuten wakker, om vervolgens weer in slaap te vallen. Dat je ‘s ochtends vermoeid bent is dus niet zo vreemd.

Wakker schrikken van een nachtmerrie

Overdag hebben je hersenen tijd nodig om bepaalde indrukken te verwerken. Wanneer je hier jezelf de tijd niet voor gunt, dan gebeurt dat verwerken gedurende de slaap. Als gevolg hiervan kan een droom zeer intens zijn, en zelfs beangstigend. Op dat moment spreek je van een nachtmerrie.

Nachtmerries komen vaker voor in tijden van stress, angst, depressie of medicijngebruik. Door de enge droom schrik je mogelijk één of meerdere keren wakker. Het is dus goed verklaarbaar dat je ‘s ochtends vermoeid wakker wordt. Praat bij aanhoudende nachtmerries met iemand over je problemen.

Te warm of te koud

De ideale temperatuur op de slaapkamer ligt tussen de 16° en 19 °C. Sommigen vinden een koudere of warme temperatuur prettiger, dit is heel persoonlijk. Wanneer je het te warm of te koud hebt dan word je meerdere keren per nacht wakker. Probeer hier iets aan te doen. Bijvoorbeeld een warmer dekbed (geen verwarming op de slaapkamer), of bij warmte juist een dunner dekbed of een airco/ventilator aanzetten.

---

In slaap vallen en met een schok wakker worden

Iedereen maakt het wel eens mee: je valt in slaap en wordt met een schok weer wakker. Wanneer je in slaap valt maakt je lichaam hormonen aan die je lichaam verlammen. Dit klinkt eng maar dat is het niet. Doordat je lichaam verlamt raakt voorkom je dat je allerlei handelingen uitvoert. Je hart, ademhaling en andere lichaamsfuncties blijven gewoon werken.

Soms begint de verlamming wanneer je hersenen nog wakker zijn. Dit klopt niet, daarom controleren je hersenen of je echt wel slaapt. Er gaat een stuiptrekking door je lichaam heen, waardoor je met een schok wakker schrikt. Mogelijk voel je een stuiptrekking in je been of arm.

De een heeft hier meer last van dan de ander. Bij een stressvolle periode zal het vaker voorkomen. Heel vervelend want hierdoor duurt het langer voordat je echt in slaap valt, en word je ‘s morgens niet uitgerust wakker.