Slaapapneu en snurken: de onderschatte gevaren voor je mentale gezondheid

Bijgewerkt: 25 februari 2024

Slaap is van groot belang voor je algehele gezondheid en welzijn. Het is de tijd waarin je lichaam rust en herstelt. Slaap is ook belangrijk voor je psychische gesteldheid. Slaapproblemen zoals slaapapneu en snurken hebben grote gevolgen voor de kwaliteit van je slaap. Een slaapstoornis leidt op de lange duur tot ernstige effecten op je mentale gezondheid.

Belang van slaap voor je mentale gezondheid

Je mentale gezondheid staat voor veerkracht, tevredenheid, geluk en kwaliteit van leven. Bij een verstoring hiervan ontstane psychische klachten zoals gevoelens van stress, angst of somberheid.

Laten we beginnen met te begrijpen waarom slaap zo essentieel is voor jouw mentale gezondheid. Een volwassene slaapt 7 tot 9 uur per nacht. Sommige hebben minder uren slaap nodig, terwijl anderen het liefst elke dag uitslapen. Met het ouder worden neemt het aantal uren slaap en de kwaliteit hiervan af.

Tijdens de slaap doorloop je verschillende slaapcycli, waarin je brein en lichaam zich herstellen. Dit doet je lichaam door tijdens de slaap somatropine aan te maken. Dit groeihormoon herstelt de weefsels. Het zorgt voor spiervorming, gezonde botten en een optimale balans tussen vet en spieren.

Een gebrek aan slaap kan leiden tot verminderde cognitieve functies, prikkelbaarheid en stemmingsstoornissen. Bovendien kan het leiden tot ernstige aandoeningen zoals depressie en angststoornissen.

Volwassenen die slecht slapen hebben ook een verhoogd risico op dementie, diabetes, obesitas en hartziekten. Bij jongeren geeft slechte slaap een verhoogd risico op gedragsproblemen, slecht cognitieve functioneren en obesitas.

Hoe slaapapneu het slaapritme kan beïnvloeden

63% van de Nederlanders geeft aan dat ze niet tevreden zijn over hun slaapkwaliteit. Dit heeft verschillende oorzaken. Zo blijkt dat 80% van de bevolking het beeldscherm (zoals een smartphone) mee naar bed neemt. Het licht van beeldschermen zorgt ervoor dat je moeilijker in slaap valt.

Ongeveer 1 op de 100 mensen heeft een lichte tot zware vorm van slaapapneu. Dit is een slaapstoornis waarbij de ademhaling herhaaldelijk tijdens de slaap stopt, en weer op gang komt. Onderbrekingen variëren van enkele seconden tot enkele minuten. Ze kunnen tientallen keren per uur voorkomen.

De oorzaak van slaapapneu

Slaapapneu is een slaapaandoening met grote gevolgen. De oorzaak van slaapapneu ligt bij een vernauwing in de keel. Meestal komt dit door overtollig weefsel, of door de positie van je kaak ten opzichte van je gehemelte. Als gevolg hiervan kan er geen lucht door de keel.

Bij mensen met slaapapneu stokt de ademhaling gedurende enkele seconden tot soms enkele minuten. De meeste mensen worden onbewust wakker door een tekort aan zuurstof. Tijdens het wakker worden hapt de patiënt naar adem: de ademhaling zet zich weer voort. Het wakker worden duurt zo kort dat je hier niks van merkt.

Toch verstoren deze onderbrekingen de slaapstoornis en de diepe, herstellende slaap. Er ontstaat een constant gebrek aan rustgevende slaap. Dit leidt tot ernstige vermoeidheid, verminderde concentratie en stemmingswisselingen. Op de lange termijn kan slaapapneu zelfs bijdragen aan de ontwikkeling van depressie en angststoornissen.

De effecten van snurken op je slaap

Op volwassen leeftijd snurkt gemiddeld één op de acht mensen. Mannen snurken vaker (1:5) dan vrouwen (1:10). Bij vrouwen neemt het snurken na de menopauze toe.

Snurken lijkt onschuldig, het is wel hinderlijk voor de partner. Voor de snurker zelf liggen er ook gevaren op de loer. Snurken is vaak een teken van een onderliggend slaapprobleem.

Snurken wordt veroorzaakt door trillingen in de luchtweg tijdens de slaap. Het beïnvloedt de slaapkwaliteit van zowel de snurker als de partner ernstig. Voor de snurker kan dit leiden tot frequente ontwakingen gedurende de nacht. Het gevolg is een oppervlakkige slaap en vermoeidheid overdag. Voor de partner kan het leiden tot slaapverstoring, wat weer irritatie en spanning in de relatie veroorzaakt. Je humeur wordt er niet beter van.

Behandelingsopties voor slaapapneu en snurken

Een goede nachtrust is goud waard. Maar hoe ga je met slaapproblemen zoals slaapapneu en snurken om? Gelukkig zijn hier verschillende behandelingsopties voor.

Voor slaapapneu helpt het gebruik van een CPAP-machine (Continuous Positive Airway Pressure) bij het openhouden van de luchtweg tijdens de slaap. Dit verbetert de ademhaling en herstelt de slaapkwaliteit. Wel is het belangrijk om te achterhalen of je slaapapneu hebt. Vaak merkt de partner dat het door de ademstops die je hebt. Een ander belangrijk symptoom is vermoeidheid. Middels een onderzoek kan slaapapneu worden vastgesteld.

Snurken gaat vaak samen met slaapapneu, maar kan ook een op zichzelf staand probleem zijn. Snurken verhelpen kan al door een aantal aanpassingen in je levensstijl te doen, zoals gewichtsverlies, stoppen met roken en het vermijden van alcohol en slaapmiddelen. Deze eenvoudige aanpassingen zorgen ervoor dat de ernst van snurken vermindert.

Een MRA-beugel (snurkbeugel) helpt bij sommige mensen ook. Wanneer het snurken aan blijft houden dan zijn een medische ingreep of operatie de volgende stap.

Vergoeding door de zorgverzekeraar

Obstructief Slaap Apneu Syndroom (OSAS) hebt, en je laat bijvoorbeeld een snurkbeugel maken, heb je recht op een vergoeding vanuit de basisverzekering. Hierbij is het belangrijk dat slaapapneu door een arts wordt vastgesteld.

Gebruik je een ander hulpmiddel zoals een CPAP-machine? Ook dit wordt vergoed door zorgverzekeraars, op voorwaarde dat je een medische diagnose van een longarts, KNO-arts of neuroloog hebt gekregen. De CPAP-apparatuur wordt volledig vanuit de basisverzekering vergoed. Er geldt geen eigen risico.

Prioriteit geven aan je slaapkwaliteit

Slaapapneu en snurken zijn niet alleen hinderlijke ongemakken zijn voor jou en je partner. Ze hebben vaak ernstige gevolgen voor je mentale gezondheid. Een goede nachtrust is belangrijk voor een gezond en gelukkig leven.

Denk je dat je slaapproblemen hebt, of merkt jouw partner hier iets van? Zoek professionele hulp en zorg dat je de juiste behandeling krijgt. Hoe is jouw dag hoe beter. Je mentale gezondheid verdient de hoogste prioriteit. Een goede nachtrust is de eerste stap naar een betere kwaliteit van leven.

Durf in je slaap en in jezelf te investeren. Het maakt echt een wereld van verschil voor je algehele welzijn en geluk.