Hoe lang heb je nog te leven met uitzaaiingen?

Bijgewerkt: 3 februari 2023

Kanker is een hele nare ziekte die soms moeilijk te genezen is. Tumorcellen kunnen zich door het lichaam verspreiden en uitgroeien tot nieuwe tumoren. Op dat moment spreek je van uitzaaiingen. Bij uitgezaaide kanker zijn de overlevingskansen kleiner. Hoe lang heb je nog te leven wanneer je uitzaaiingen hebt? We proberen hier antwoord op te geven.

Overleving zonder uitzaaiingen

Er bestaan meer dan 100 verschillende soorten kanker. Elke soort vraagt weer om een andere behandeling. sommige soorten zijn makkelijk te behandelen en hebben een hogere overlevingskans. Andere soorten laten zich moeilijk behandelen, hierbij is de overleving veel kleiner.

Gemiddeld bedraagt de overleving zonder uitzaaiingen na vijf jaar ongeveer 75%. Dit betekent dat vijf jaar na de diagnose kanker 75% van de patiënten in leven is.

Goede overlevingskansen

• Borstkanker, prostaatkanker of huidkanker: 90% is na vijf jaar in leven
• Hodginlymfoom: 76% is na vijf jaar in leven
• Baarmoederkanker: 75% is na vijf jaar in leven

Slechte overlevingskansen

• Longkanker: 23% is na vijf jaar in leven
• Leverkanker: 5% tot 20% is na vijf jaar in leven
• Mesothelioom (asbestkanker): 6% is na vijf jaar in leven
• Alvleesklierkanker: 3% is na vijf jaar in leven

Zo lang heb je nog te leven met uitzaaiingen

Wanneer de cellen van een bestaande kanker zich door het lichaam verspreiden en zich tot kwaadaardige gezwellen vormen, spreek je van uitzaaiingen. Het gaat hier dus niet een nieuw soort kanker. Heeft iemand bijvoorbeeld longkanker en zaait dit uit naar de maag dan spreek je niet plots van maagkanker maar van uitgezaaide longkanker.

De overlevingskansen met uitzaaiingen zijn kleiner dan wanneer deze uitzaaiingen er niet zijn. 15% van de patiënten met uitzaaiingen is na vijf jaar nog in leven.

Genezing van uitgezaaide kanker

Het probleem met uitzaaiingen is dat genezing bijna niet meer mogelijk is. Het is niet geheel onmogelijk maar de kans is betrekkelijk klein. Hierdoor wordt de vijfjaarsoverleving ook een stuk lager.

Waarom kanker uitzaait is niet geheel duidelijk. Er wordt veel onderzoek naar gedaan en het is te hopen dat uitzaaiingen in de toekomst voorkomen kunnen worden. Tot die tijd bestaat er nog geen genezing tegen uitzaaiingen. Wel zijn er behandelingen om de groei te remmen en om klachten te verminderen.

Kanker past zich continu aan

Het is een feit dat sommige soorten kanker zich moeilijk laat behandelen. Dit komt omdat bepaalde kankercellen zich heel goed kunnen aanpassen aan hun omgeving of situatie. Wanneer er bijvoorbeeld zuurstofgebrek is dan maken de cellen nieuwe bloedvaten aan. Zo krijgen de kankercellen extra zuurstof en kunnen ze doorgroeien.

Alle kankercellen bevatten DNA. Wanneer dit DNA kapot gaat dan weten ze dit soms verbazend snel te repareren. Je noemt dit ook wel agressieve kankercellen. Ze zijn vrij ongevoelig voor verschillende behandelingen. Juist dit soort cellen zal zich ook sneller en makkelijker uitzaaien.

Behandeling bij uitzaaiingen

Afhankelijk van waar de uitzaaiingen zich bevinden zijn er één of meerdere behandelingen mogelijk. Gaat het om uitzaaiingen in de hersenen dan is chemotherapie een veelvoorkomende behandeling. Het gaat hier om doelgerichte therapie met medicatie. De medicijnen zorgen ervoor dat de kankercellen zich minder snel delen of dat ze gedood worden.

Een andere behandeling bestaat uit een operatieve ingreep. Hierbij wordt het gedeelte van het orgaan inclusief de tumor weggehaald. Dit is bijvoorbeeld goed mogelijk bij de lever, want juist dit orgaan kan in enkele weken opnieuw aangroeien.

Bij kleine uitzaaiingen is radiofrequente ablatie of RFA mogelijk, hierbij wordt de uitzaaiing heet gemaakt (50 °C of heter). Dan heb je ook nog bestraling, medicatie of chemotherapie van binnenuit.

Sommige uitzaaiingen zijn te genezen. Bijvoorbeeld bij uitzaaiingen in de lever, de longen, het buikvlies of de buikholte. Het is echter van tevoren niet te zeggen of deze uitzaaiingen daadwerkelijk genezen. Daarom is het altijd een afweging maken tussen behandelen of niet te behandelen. In dit laatste geval worden wel de klachten behandeld.

Palliatieve zorg

Bij uitzaaiingen in verschillende organen is de genezingskans zeer klein. In dit geval krijg je een behandeling tegen je klachten zodat je er minder hinder van ondervindt.

Het is niet te zeggen hoe lang je nog te leven hebt met uitzaaiingen. Wel is het zo dat 15% van de patiënten met uitzaaiingen na vijf jaar nog in leven is. Het kan dus dat je met uitzaaiingen nog een jaar te leven hebt, maar het kan ook dat je nog 15 jaar te gaan hebt. Dat is van tevoren heel lastig in te schatten.

Wanneer je uitbehandeld bent, dus wanneer je niet meer te genezen bent, ontvang je palliatieve zorg. Je krijgt dan zorg waardoor je kwaliteit van leven behoudt.

Uiteindelijk kun je kiezen (of de familie) voor palliatieve sedatie. Hierbij krijgt de patiënt medicatie toegediend waardoor hij of zij slaapt en geen klachten meer ervaart. Dit wil niet zeggen dat de patiënt korter leeft. Bij palliatieve sedatie vindt overlijden vaak binnen enkele dagen plaats, met een maximum van 14 dagen.