Adem ruikt naar ammoniak: oorzaken en behandeling

Bijgewerkt: 24 februari 2024

De adem ruikt naar ammoniak. Dit is te vergelijken met een urinegeur uit de mond. Een ammoniaklucht kan verschillende oorzaken hebben. Soms heeft dit te maken met een leverziekte of niervergiftiging. Ontdek alle oorzaken en symptomen, maar ook de mogelijke behandeling.

Adem ruikt naar aceton of ammoniak

Bijna iedereen heeft wel eens last van een naar aceton ruikende adem. Dit komt vooral bij kinderen vaker voor. Dit heeft te maken met ziekte (griep) of een hoge bloedsuikerspiegel. Minder vaak ruikt de adem naar ammoniak. Dit is een zeer typische lucht. Probleem is dat de patiënt het vaak zelf niet ruikt, terwijl het anderen wel opvalt.

Oorzaken adem ruikt naar ammoniak

De adem ruikt naar ammoniak? Het is belangrijk om de oorzaak van dit probleem te ontdekken. Alleen zo kan de slechte adem of stinkende adem verholpen worden. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om ziekten of aandoeningen te behandelen. Hieronder de meest voorkomende oorzaken van een naar ammoniak ruikende adem.

Uitdroging van het lichaam

Bij uitdroging van het lichaam is er vaak sprake van een verhoogd ureum gehalte. Ureum ontstaat in de lever bij afbraak van eiwitten. Deze ureum komt vrij, wordt door de nieren uit het bloed gefilterd en verlaat met de urine het lichaam. Bij uitdroging plast de patiënt minder. Hierdoor kan er een opeenstapeling van ureum in het bloed ontstaan. Dit veroorzaakt een naar ammoniak stinkende adem.

---

Slecht functionerende nieren/ nierziekte

Niervergiftiging wordt ook wel uremie genoemd. Hierbij functioneren de nieren niet goed. Dit heeft een bloedvergiftiging tot gevolg. De oorzaak van uremie ligt bij verschillende nierziekten, een hoge bloeddruk of diabetes.

Dit zijn de symptomen van uremie (niervergiftiging):

• Vermoeidheid
• Verminderde eetlust
• Misselijkheid
• Hoge bloeddruk
• Benauwdheid
• Meer of minder plassen
• Spierspasmen

Behandeling van uremie is altijd noodzakelijk. Behandeling bestaat uit een nierdialyse of een niertransplantatie. Werken de nieren nog gedeeltelijk, dan is het belangrijk om minder te drinken en zout te vermijden. Daarnaast zal de arts adviseren om te stoppen met roken en het cholesterol te verlagen. Bij een hoge bloeddruk kan de arts medicatie voorschrijven.

Leverziekte/ slecht functionerende lever

Bij een overbelaste lever ontstaat er een slechte adem. Bepaalde leverziekten zijn dus de directe veroorzaker van een adem die naar ammoniak ruikt. Dit heeft alles te maken met de functie van de lever. Bij de verwerking van eiwitten in de darmen ontstaat ammoniak. De lever breekt het grootste gedeelte van de ammoniak af tot ureum. Dit wordt via de nieren en de urinewegen uitgescheiden.

Bij een leverziekte heeft de lever een minder goede ontgiftende werking. Hierdoor stijgt het ammoniakgehalte in het bloed. De adem ruikt naar ammoniak? Mogelijk is er sprake van levercirrose of hepatische encephalopathie (HE).

Levercirrose wordt veroorzaakt door chronische vervetting of ontsteking van de lever. Ook ontstaat het door langdurig alcoholgebruik, ijzerstapelingsziekte, auto immuun hepatitis of andere onderliggende chronische ziekten.

Zo merk je levercirrose op

Symptomen van levercirrose zijn een verminderde eetlust, misselijkheid en gewichtsverlies. Ook treedt er buikpijn, jeuk, vermoeidheid en zwakte op. Daarnaast kan er sprake zijn van geelzucht.

Behandeling richt zich op het verminderen van de klachten en het proces van levercirrose stop te zetten. Wanneer de oorzaak van levercirrose behandeld wordt, kan schade mogelijk nog herstellen. Behandeling bestaat uit een zoutbeperkt dieet, medicijnen en soms een levertransplantatie.

Adem ruikt naar ammoniak: lage bloeddruk

Zowel een hoge- als lage bloeddruk kunnen diversen ziekten tot gevolg hebben. Een lage bloeddruk kent verschillende oorzaken:

• Vochtverlies (en uitdroging kan na brandwonden, braken en diarree)
• Zwangerschap
• Hevig bloedverlies (inwendige of uitwendige bloeding)
• Hartritmestoornissen
• Bepaalde medicatie

Daarnaast komt een lage bloeddruk vaker bij ouderen voor, vooral na de maaltijd. Dit wordt postprandiale hypotensie genoemd.

Symptomen en behandeling lage bloeddruk

Symptomen van een lage bloeddruk zijn duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd. Daarnaast ontstaat er misselijkheid en vermoeidheid. De patiënt kan zelfs flauwvallen.

Door een lage bloeddruk stroomt het bloed langzamer door het lichaam. Dit betekent dat organen minder goed zijn voorzien van zuurstof. De nieren en lever werken hierdoor langzamer, waardoor ammoniak of ureum minder goed verwerkt wordt. De adem kan naar ammoniak gaan ruiken.

In veel gevallen is er geen behandeling voor een lage bloeddruk nodig. De patiënt moet leren omgaan met de klachten. Dit betekent matige inspanning bij warm weer en voldoende vocht en zout innemen.

Bij duizelingen tijdens het opstaan is het beter om eerst even te gaan zitten en af te wachten. Daarna langzaam opstaan, eventueel met steun. Een lage bloeddruk door braken en diarree kan uitdroging veroorzaken. In dit geval helpt ORS. Dit ondersteunt een goede vochthuishouding en helpt bij uitdroging.

Overige oorzaken slechte adem

De adem kan niet alleen naar ammoniak of aceton ruiken, maar ook naar ontlasting of zwavel. Een slechte adem wordt vaak veroorzaakt door een slechte mondhygiëne of een ontsteking in de mond. Denk hierbij aan een tandvleesontsteking of mondslijmvliesontsteking.

Ook komt een slechte adem vaker voor bij neuspoliepen, een uitstulping in de slokdarmwand, streng dieet en roken. Bepaalde voedingsmiddelen zoals knoflook en uien kunnen voor een slechte adem zorgen.

Is er regelmatig sprake van een slechte adem of blijven de klachten aanhouden, dan kan de huisarts een mogelijke diagnose stellen. Soms vindt er doorverwijzing naar de tandarts, mondhygiëniste of het ziekenhuis plaats.