Pijn aan het hart

Bijgewerkt: 25 februari 2024

Pijn aan het hart komt vaker voor bij stress en inspanning. Pijn op de borst staat ook in relatie met een hartaanval of hartinfarct. Wat is de oorzaak van deze pijnklachten? Ontdek alles over de meest voorkomende oorzaken en belangrijke symptomen. Daarnaast informatie over mogelijke behandelingen.

---

Hartaanval of hartinfarct – de cijfers

Een hartaanval kwam vroeger vaker voor dan nu. Dit komt omdat artsen steeds beter in staat zijn om vroegtijdig hart- en vaatziekten op te sporen. Hoe vaak komt een hartaanval voor? Dagelijks sterven er 105 Nederlanders aan een hart- of vaatziekte. Dit zijn iets meer vrouwen dan mannen. Iedere dag sterven er ongeveer 14 mensen aan een hartinfarct, hierbij zijn het iets meer mannen dan vrouwen.

Geschat wordt dat Nederland ongeveer 1,4 miljoen hart- en vaatpatiënten telt.

Wat is eigenlijk het verschil tussen een hartaanval en hartinfarct? In beide gevallen raakt een kransslagader van het hart plotseling verstopt. Verschil is dat je bij een hartinfarct bij bewustzijn blijft, terwijl je bij een hartstilstand bewusteloos raakt.

Oorzaken pijn aan het hart

Pijn rondom het hart kent verschillende oorzaken. Veel van deze oorzaken zijn vrij onschuldig. In andere gevallen kan het om een levensbedreigende situatie gaan. Hieronder vind je de meest voorkomende oorzaken van pijn op het hart of de borst.

1. Angina pectoris

Met inspanning bedoelen we lichamelijke arbeid, bewegen of sporten waarbij de hartslag omhoog gaat. Iemand met weinig conditie krijgt een verhoogde hartslag bij het traplopen of een flink stuk wandelen. Soms ontstaat er pijn op de borst. Dit kan te maken hebben met angina pectoris.

Onderliggende oorzaak is een kransslagadervernauwing. Dit ontstaat veelal door roken of verkeerde voeding, maar ook door een hoge bloeddruk.

Symptomen van angina pectoris zijn pijn op de borst door inspanning, emoties of na de maaltijd. Het kan ook ontstaan bij een overgang van warmte naar koude. Overige symptomen:

• Drukkend of zwaar gevoel op de borst
• Pijn op de borst
• Benauwd gevoel op de borst
• Soms een brandend gevoel
• Misselijkheid
• Duizeligheid
• Zweten
• Zwaar gevoel in armen en schouders

De symptomen verminderen bij rustig aan doen of door het innemen van een ‘tabletje onder de tong’.

Behandeling van angina pectoris bestaat vaak uit medicijnen zoals bètablokkers, nitraten, antistollingsmedicijnen of calcium antagonisten. Soms is dotteren of een omleidingsoperatie noodzakelijk.

2. Stress (psychische spanningen)

Bij stress of paniek ontstaan er soms pijnklachten op de borst. Er kan ook sprake zijn van hyperventilatie. Andere symptomen zijn zweten, benauwdheid en angst.

Bij hyperventilatie is het belangrijk om de zuurstofuitwisseling naar een normaal niveau te brengen. Dit kan door in een plastic zakje in en uit te ademen. Daarnaast moet stress zoveel mogelijk vermeden worden. Bij psychische klachten is het beter om contact op te nemen met de huisarts, psycholoog of psychiater.

3. Syndroom van Tietze

Het syndroom van Tietze is een vervelende aandoening die vaker bij vrouwen dan bij mannen voorkomt. Het kan tijdelijk of chronisch zijn. Er is sprake van een irritatie van het kraakbeen en de spieren die tussen de ribben en het borstbeen zitten. Het syndroom van Tietze valt onder de benaming ontstekingsreuma.

Bij beweging en inspanning, stress en druk op de borst ontstaan er pijnklachten. Vaak wordt dit als pijn aan het hart ervaren, maar dat is het dus niet. Het is niet bekend hoe en waarom het syndroom van Tietze ontstaat. Er is ook geen oplossende behandeling voor. Pijnstillers verlichten de klachten.

4. Pijnlijke tussenribspieren

De ribben in de borstkas zijn met elkaar verbonden middels tussenribspieren. Deze spieren maken beweging van de ribben ten opzichte van elkaar mogelijk. Een gekneusde of gescheurde tussenribspier ontstaat door een val of een slag tegen de borstkas. Intensief sporten, waarbij de spierspanning toeneemt, is een belangrijke oorzaak. Daarnaast kan er ook een ontsteking van de tussenribspier ontstaan.

De pijnklachten kunnen zowel aan de linker-als rechterkant aan de borst ontstaan. Bij pijn aan de linkerkant kan dit vaak ervaren worden als pijn aan het hart. Behandeling bestaat uit pijnstilling en soms ontstekingsremmers.

5. Brandend maagzuur

Vooral na het eten, bij druk in de buik of bij bukken en liggen kan er brandend maagzuur ontstaan. Hierbij stroomt maagzuur terug in de slokdarm. Brandend maagzuur wordt ook wel reflux genoemd. Oorzaken zijn niet goed sluitende maagspieren.

Symptomen van brandend maagzuur zijn een brandend gevoel achter het borstbeen en pijnklachten. Dit kan ervaren worden als hartpijn of hartklachten. In sommige gevallen straalt de pijn uit naar de hals of de plek tussen de schouderbladen. Naast pijnklachten kunnen er ook slikklachten optreden.

Reflux is niet altijd ernstig, tenzij het om chronische reflux gaat. Hierbij raakt het slijmvlies onder in de slokdarm teveel beschadigd, met een verhoogde kans op slokdarmkanker. Behandeling bestaat uit het eten van kleine maaltijden, voldoende beweging en door het hoofdeinde van het bed iets hoger te zetten. Dit kan met klossen of een speciaal refluxkussen/ refluxmatras.

Bepaalde medicijnen binden het maagzuur of remt de aanmaak hiervan. Deze medicijnen zijn vrij verkrijgbaar.

Overige oorzaken pijn aan het hart

Naast bovenstaande oorzaken kunnen pijnklachten ook te maken hebben met:

• Pleuritis (ontsteking van het borstvlies)
• Gordelroos (ontstekingen van de huidzenuw)
• Longaandoeningen
• Slokdarmkrampen
• Hartklachten

Het is belangrijk om een hartinfarct of hartaanval direct te herkennen. Een dichtgeslibd bloedvat moet namelijk zo snel mogelijk worden opengemaakt. De verschijnselen van een hartinfarct zijn:

• Pijn aan of in de borst
• Een drukkend gevoel op de borst
• Uitstralende pijn naar arm, schouders, hals of rug
• Misselijkheid en soms Braken
• Bleek zien
• Zweten
• Benauwdheid
• Angst

De pijn verdwijnt niet bij rustig zitten of liggen en is na 20 minuten nog steeds aanwezig. Vrouwen (vooral tijdens en na de overgang), ouderen en diabetespatiënten hebben bij een hartinfarct vaker last van kortademigheid, duizeligheid en een snelle ademhaling. Ook extreme vermoeidheid komt bij deze groepen vaker voor.

Bij een hartaanval is de patiënt binnen 10 seconden buiten bewustzijn. Na ongeveer 4 minuten ontstaat er ernstige of blijvende schade aan de hersencellen. Daarom is medische behandeling die gerekt noodzakelijk.