Je kind van de speen af helpen

Bijgewerkt: 3 februari 2023

Je kind heeft al lang genoeg met de fopspeen rondgelopen. Hoe krijg je je kind van de speen af? En wat doe je wanneer zoontje of dochtertje dit niet af wil leren? De behoefte om te sabbelen verdwijnt wanneer kinderen tussen de zes maanden aan 12 maanden oud zijn. Je kunt rond deze leeftijd best beginnen met afbouwen. Bekijk onderstaande tips en trucs om het zo makkelijk mogelijk te maken.

Je kind en de fopspeen

Over de fopspeen zijn al vele discussies gevoerd. Wel of niet doen, wel of niet goed. Baby’s hebben een zuigbehoefte en vinden hier troost in, dat is een feit. Veel baby’s vinden deze behoefte door te sabbelen op hun duim of een vinger, soms meerdere vingers. Je ziet dit zelfs al in de baarmoeder voorkomen, en bij baby’s van allerlei afkomst.

Wanneer baby gaat duimzuigen of dit op de vinger doet kan dit voor problemen met de stand van de mond en het gebit zorgen. Om die reden wordt vaak de fopspeen gebruikt: het is minder belastend voor de mond en is later ook makkelijker af te leren.

Waarom een speentje beter is

Wanneer baby de duim of vinger gebruikt ontstaat er veel kracht op de kaak. Hierdoor kan de normale groei van de kaak belemmerd worden. Later kan dit problemen met de spraak-en taalontwikkeling geven, maar ook met het gebit.

Een speentje is beter gevormd en vermindert deze problemen al. Ook zou het makkelijker moeten zijn om het kind het speentje af te leren in plaats van het duimen. Toch blijkt dit in de praktijk lastiger dan gedacht.

Wanneer de fopspeen gaan afleren?

Het is aan te raden om de speen af te leren voordat het kind 1 jaar oud wordt. Wanneer je hier nog langer mee wacht dan heeft dit nadelige gevolgen voor de ontwikkeling van de kaak en mond. Ook de ontwikkeling van spraak en taal kunnen belemmerd worden.

Kind van 3 of 4 jaar heeft nog een speen

Helaas zie je nog best veel 3-of vier jarige kindjes met een speen in de mond rondlopen. Niet alleen is dit een vreemd gezicht, ook brengt dit de nodige problemen met zich mee en wordt het steeds moeilijker om het kind nog van zijn speentje te scheiden.

Ja het klopt, peuters hebben soms extra zuigbehoefte wanneer er iets spannends gebeurt, zoals naar de peuterspeelzaal gaan of de komst van Sinterklaas. In deze gevallen mag een speentje heel even gegeven worden. Let er wel op dat die fopspeen geen vast ritueel is.

Speentje uit gewoonte

Hoe krijg je je kind van de speen af?  Bij veel kinderen van boven de 2 jaar is het speentje een gewoonte, niet omdat er een zuigbehoefte is. Het is voor het kind heel moeilijk om te stoppen met het fopspeentje.

Jij als ouder moet het kind dus helpen om van die speen af te komen. Hoe later je hiermee begint hoe lastiger het zal zijn. Daarom blijft het zo belangrijk om dit voor het eerste levensjaar te doen.

Zo krijg je zoon of dochter van de speen af

Om je kind het speentje af te leren is het belangrijk dat je een periode uitkiest dat je kind lekker in zijn vel zit. Dus niet tijdens een verhuizing, geboorte of sterfte binnen het gezin en ook niet wanneer Sinterklaas eraan komt of je kind net naar de peuterspeelzaal gaat. Kies ook een moment dat het jou en je partner goed uitkomt, want er zullen een aantal onrustige dagen volgen. Hoe ouder het kind, hoe moeilijker af te leren, al verschilt dit ook wel weer per kindje.

Stap1: wees vastberaden

Bij een iets ouder kind kun je uitleggen dat de speen nu echt verleden tijd is. Bij een baby is dit moeilijk uitleggen, maar zal het afleren over het algemeen wel wat sneller gaan. Wees vastberaden hierin en val niet terug op toch nog het speentje geven, tenzij hier een zeer goede reden voor is. Beide ouders moeten achter dit besluit staan, omdat het anders niet werkt.

Stap 2: zorg voor een ander troostmiddel

Het speentje zorgde voor troost bij je kindje. Zorg dat dit vervangbaar is, bijvoorbeeld door samen een nieuwe knuffel te gaan kopen. Door je kind hier zelf een keuze in te laten maken betrek je hem actief bij het afleren van het speentje.

Stap 3: Gooi samen de speen weg

Zorg dat er geen enkele speen meer in huis is en gooi dan ook samen alle speentjes weg. Dit werkt vooral bij kinderen vanaf 1 jaar, jongere kinderen begrijpen dit nog niet echt. Maak er maar een mooi ritueel van en laat je kind meebeslissen.

Stap 4: heb geduld

Al eens gestopt met roken of snoepen? Dan weet je hoe moeilijk dit kan zijn, en dit is precies wat je kind ook voelt. De eerste dagen en nachten kan je kind veel huilen en chagrijnig zijn. Het zal vragen om het speentje. Dit duurt een aantal dagen en neemt dan af. Ga niet te veel mee in zijn of haar emoties en wees kort en je reacties. Beloon het goede gedrag, bijvoorbeeld met behulp van een stickerkaart.

Kind gaat duimzuigen

Gaat je kind duimzuigen wanneer je de speen weglaat? Dan is het waarschijnlijk nog te vroeg om de speen helemaal weg te laten. Geef in dit geval de speen bij het in slaap vallen en verwijder deze weer zodra je kindje slaapt. Of geef de fopspeen op bepaalde momenten. Bouw dit dan langzamer af.

Vanaf de leeftijd van zes maanden neemt de zuigbehoefte af en met 1 jaar oud is deze grotendeels weg. Dat veel kinderen dan toch nog duimzuigen of een speentje willen, heeft meer met gewoonte te maken dan met de behoefte.