Geschiedenis van het matras

Bijgewerkt: 22 oktober 2023

Heerlijk slapen op een comfortabel en ondersteunend matras, het is heel normaal voor ons. Maar vroeger bestonden er nog geen matrassen. Tot de jaartelling sliepen mensen op bergjes hooi of stro. Pas rond het jaar 200 na Christus werd het eerste matras gemaakt. Toen nog heel simpel, tegenwoordig geheel afgestemd op het lichaam en de gezondheid.

De allereerste matrassen

Wanneer je een matras koopt denk je eigenlijk niet over de lange geschiedenis hiervan na. Toch is het interessant om hier meer over te lezen.

In de neolithische periode (ongeveer 11.000 jaar voor Christus) sliepen mensen op bladeren en grassoorten. De neanderthalers legden bepaalde bloemen en kruiden rondom de slaapplek, waarschijnlijk bedoeld om ongedierte af te weren. Ook werd in deze tijd het eerste watermatras gemaakt, dit deed men door geitenhuiden aan elkaar te maken en te vullen met water.

Rond 200 na Christus begonnen mensen het eerste echte matras op te maken. Ze waren letterlijk moe van het liggen op prikkende bergen hooi, stro of schimmel in de bladeren. Grote zakken van jute of stof werden gevuld met hooi of riet. Wie aan wol kon komen gebruikte dit als vulling.

De rijkere mensen vulden de zakken met veren. Ganzen- en eendenveren worden nog steeds gebruikt voor het vullen van kussens en dekbedden, maar niet meer voor matrassen.

---

Ontwikkelingen in de 15^e eeuw

Eeuwenlang maakten mensen hun eigen matrassen door grote zakken te vullen. Dit was een prima oplossing om toch redelijk comfortabel te slapen. In de 15^e eeuw werden de grote zakken vervangen door een groot doek. Dit doek werd om een vulling van hooi, veren of erwtenschillen geplaatst en vervolgens stevig dichtgenaaid. Zo was het mogelijk om het matras een bepaalde vorm mee te geven.

Wie het geld ervoor had liet een matras met een buitenkant van zijde, fluweel of brokaat maken. Het was al eeuwenlang een feit dat de rijkeren ook betere matrassen hadden. Hier is niet veel aan veranderd, want het beste matras is voor de standaard burger onbetaalbaar.

Een vulling van katoen of wol (18^e eeuw)

De vulling van hooi of veren verdween rond de 18^e eeuw. Het was de mensen opgevallen dat katoen of wol een betere ondersteuning gaf. Bovendien kon met katoen of wol een betere vorm aan het matras worden gegeven. Hierdoor leken de matrassen uit de 18^e eeuw veel op onze moderne exemplaren.

Naast katoen en wol werd er ook gebruik gemaakt van paardenhaar en kokosvezel. Je kunt je wel voorstellen dat kokosvezel niet overal voorhanden was, vooral niet binnen Europa. En een matras van paardenhaar was vrij kostbaar omdat er toch aardig wat vulling in moest.

In de 18^e eeuw ging men ook nadenken over een matrashoes. Dit zorgde ervoor dat het matras langer schoon bleef. De hoes bestond uit katoen of linnen. Tegenwoordig vind je dit materiaal nog steeds voor matrashoezen, maar dan in de vorm van hoeslakens.

Het binnenveringmatras uit 1871

De Duitser Heinrich Westphal vond in 1871 het bekende binnenveringmatras uit. Dat was een hele verbetering ten opzichten van de oudere matrassen, want het binnenvering model bood veel meer ondersteuning aan het lichaam.

Enkele jaren later werd het moderne waterbed uitgevonden. Dit bestond al langer maar werd toen voornamelijk gebruikt ter behandeling of het voorkomen van een beschadiging van de huid of de onderhuidse weefsels (decubitus).

Geschiedenis van de boxspring

Het duurde nog even voordat de boxspring werd geboren. Dit type matras kenmerkt zich door het op elkaar leggen van twee dikke matrassen. Het onderste matras is als bedbodem bedoeld, het bovenste om op te liggen. De eerste boxsprings zagen er anders uit dan de moderne versies, die ook veel comfortabelder zijn.

Het latexmatras

In de geschiedenis van het matras kom je ook het latexmatras tegen. In 1926 ontdekte men hoe je gevulkaaniseerde rubberen latexschuim moest maken. Hier werden latexmatrassen van vervaardigd. De eerste matrassen van latex waren bedoeld voor de Britse Royal Family. Pas later kregen burgers hier toegang tot.

1950: matras van synthetisch schuim

Tegenwoordig heb je keuze uit verschillende matrassen waarbij de vullingen een grote rol spelen. Rond het jaar 1950 werd het matras van synthetisch schuim geïntroduceerd. In de jaren 80 was het de NASA die het traagschuim ontwikkelde. Traagschuim staat bekend om de uitstekende drukverdeling en het ventilerend vermogen. Al snel begonnen fabrikanten met het produceren van de eerste traagschuim matrassen.

De terugkomst van het watermatras

Pas vanaf 1960 was het watermatras terug van weggeweest. Het moderne watermatras heeft een aanpasbare temperatuur, waardoor je er veel beter op ligt.

Matrassen die je niet om hoeft te draaien

Iedereen kent wel het fenomeen van het omdraaien van een matras. Dit is bedoeld om kuilvorming tegen te gaan. Vanaf het jaar 2000 werden matras ontwikkeld die je niet meer om hoeft te draaien. Deze techniek kom je in bijna alle moderne matrassen tegen.