Eten uit de Romeinse tijd (voedsel)

Bijgewerkt: 29 januari 2023

Interesse in de Romeinse keuken? Eten uit de Romeinse tijd verschilt heel erg van de moderne voedselgewoonten. Maar dat maakt het juist zo interessant. Maak eens een gerecht uit de Romeinse keuken klaar. Dit artikel leidt je door al het eten dat de oude Romeinen voorgeschoteld kregen.

Het Romeinse Rijk

De geschiedenis van het Romeinse Rijk gaat ver terug. Dit begon in de zesde eeuw voor Christus en duurde tot het jaar 1471 (einde Oost-Romeinse Rijk).

Kenmerkend aan het Romeinse Rijk was de onderlinge verbinding van steden middels verharde wegen. De Romeinen beheersten de Latijnse taal en hebben verschillende uitvindingen gedaan. Waaronder het aquaduct, het riool en het bad.

Aan tafel

Opvallend is dat onze westerse voedselgewoonten gebaseerd zijn op het eten uit de Romeinse tijd. Ze nuttigden dagelijks drie maaltijden. Dit begon met het ontbijt (jentaculum) en rond het middaguur de lunch (prandium). De laatste maaltijd (cena) was erg uitgebreid. Dat doen we nog steeds: tijdens het diner eten we veel meer dan tijdens het ontbijt of de lunch.

De Romeinen vonden het normaal om liggend te eten. Er stonden een soort bedden rondom de tafel. Er werd met de handen gegeten, maar er lagen ook lepels en mensen op tafel. Pas later werden die bedden vervangen door halfcirkelvormige banken.

Eten uit de Romeinse tijd

Nieuwsgierig naar voedsel uit de Romeinse tijd? Dit verschilt niet veel van nu. De Romeinen aten vooral veel brood, vlees en vis. Het was gebruikelijk om tijdens het ontbijt en de lunch melk te drinken. Maar bij de laatste maaltijd werd er veel wijn gedronken. Dit zie je nu nog steeds terug: we eten brood en drinken melk tijdens het ontbijt en de lunch. En we drinken wijn tijdens het diner.

Zo zagen Romeinse maaltijden er ongeveer uit:

Ontbijt: brood met fruit of olijven en melk te drinken.

Lunch: brood met koud vlees of vis, kaas en groenten. Als drank werd er voor melk gekozen.

Diner: gebraden vlees, gebraden of gebakken vis, schaaldieren, groenten en eieren. Ook verschillende taarten en verse vruchten. Wijn als drank. Het diner begon meestal rond 16:00 uur en duurde tot ongeveer 19:00 uur of 20:00 uur.

Wat voor brood aten de Romeinen?

Het brood zag er een Romeinse tijd wat anders uit dan nu. Het ging om broodachtige vlaaien, gemaakt van spelt en zout. De moderne broden worden van tarwe gemaakt, maar spel broden komen steeds meer terug.

Het voedsel van slaven in de Romeinse tijd

In de vroege Romeinse tijd aten slaven samen met hun heer (eigenaar). Later moesten slaven apart eten. Zo ontvingen maandelijks een hoeveelheid voedsel waaronder graan, olijven, azijn en vijgen. Soms zat hier ook wijn bij.

Niet alle slaven werden even goed behandeld. Sommige van deze slaven kregen alleen puls en panis te eten. Dit was een goedkope graanpap. Soms kregen ze restjes toegestopt waaronder vlees, groenten en fruit.

Veel Romeinse slaven leden aan ondervoeding. Dit is terug te zien aan opgegraven skeletten, waarbij vergroeiingen en botbreuken zichtbaar zijn. Maar ook bepaalde ziekten als gevolg van ondervoeding.

Romeinse recepten

Hoe leuk en bijzonder is dat, Romeinse recepten klaarmaken. Organiseer eens een echte Romeinse avond. Deze begint traditioneel om 16:00 uur en gaat tot in de late uurtjes door. Het begint allemaal met een aantal voorgerechtjes, gevolgd door wat hoofdgerechten en natuurlijk toetjes. Het is gebruikelijk om de tafel vol te zetten met verschillende gerechten, zodat de gasten zelf kunnen kiezen.

Hieronder vind je enkele Romeinse recepten. Probeer ze gerust uit.

Tip: veel Romeinse recepten worden in een pan met dikke bodem klaargemaakt. Hieronder vind je een aantal van die pannen die ook geschikt zijn voor inductie, keramisch en andere warmtebronnen.

Cacio e pepe

Een klassiek Romeins gerecht dat uit pasta, schapenkaas en zwarte peper bestaat. Pittig maar toch ontzettend lekker. Oorspronkelijk gebruik je hier tonnarelli voor maar dit is eigenlijk alleen in Italië verkrijgbaar. Daarom mag je dit vervangen voor spaghetti of eventueel linguine.

• Kook 350 g spaghetti of linguine in een pan met ruim water en wat zout
• Verwarm in een koekenpan een eetlepel olijfolie
• Doe hier wat kookvocht van de spaghetti bij
• Voeg een handje Pecorino Romano (Italiaanse schapenkaas) toe
• Giet de pasta af (kookvocht niet weggooien)
• Roer de pasta door het olie kaasmengsel
• Voeg hier 175 g Pecorino Romano aan toe
• Roer hier twee theelepels gemalen zwarte peperkorrels door
• Voeg telkens wat kookvocht toe, totdat er een smeuïge saus ontstaat

Een hartstikke makkelijk Romeins recept dat iedereen kan maken. Uiteraard warm opdienen.

Pancotto

Dit Romeinse recept bestaat uit broodsoep. In de Romeinse tijd aten ze veel brood en waren dan creatief met dit product. Zo maak je pancotto klaar:

• Week 250 g oud brood in koud water
• Verkruimel het brood in grove stukken en doe dit in een pan
• Voeg hier water of bouillon aan toe totdat het brood ‘onder water’ staat
• Voeg 300 g gesneden overrijpe tomaatjes toe
• Knijp twee teentjes knoflook in de pan fijn
• Voeg 1 eetlepel olijfolie toe
• Kook het geheel op laag vuur
• Voeg als laatste geraspte Parmezaanse kaas, een lepel olijfolie en wat rozemarijn toe

Dien de broodsoep in ruime mokken op. Strooi eventueel wat extra Parmezaanse kaas over de soep.