De verschillende soorten aandoeningen

Bijgewerkt: 6 februari 2023

Een aandoening is een afwijkend iets in of aan het lichaam. Dat kan om een ziekte, een klacht of schade gaan. De term aandoeningen is dus redelijk breed. Er zijn verschillende soorten aandoeningen. Sommige zijn onschuldig en tijdelijk. Anderen ernstig en kunnen zelfs dodelijk aflopen.

Verschil tussen ziekte en aandoening

Het is niet altijd duidelijk wat het verschil tussen een ziekte en aandoening is. Een ziekte is een lichamelijke of psychische afwijking of schade aan een organisme. Hierdoor kan je lichaam niet normaal functioneren.

Alle ziekten vallen onder de noemer aandoening. Maar wanneer je naar de term aandoeningen kijkt kan hier veel meer onder vallen. Dus ook schade die je oploopt als gevolg van een trauma. Bijvoorbeeld een sneetje in de vinger (hoe onbeduidend dit ook lijkt). Dat sneetje wordt een aandoening genoemd maar het is geen ziekte.

Hoofdpijn is een klacht en hiermee een aandoening. Van hoofdpijn kun je echter niet zeggen dat het een ziekte is. Buikpijn is een symptoom van een bepaalde ziekte of een trauma. Dit betekent dat buikpijn een aandoening en geen ziekte is. Je merkt dus dat er veel meer aandoeningen dan ziekten zijn.

Wat voor soort aandoeningen zijn er?

Er zijn duizenden ziekten. Ruim 7500 hiervan zijn zeldzaam. Van aandoeningen zijn er veel meer, enkele tienduizenden. De meest voorkomende aandoeningen betreft nek- en rugklachten, gevolgd door infecties van de bovenste luchtwegen. Op nummer drie staat artrose.

Kijk je nog verder komen angststoornissen ook in de top 10 aandoeningen voor. Gevolgd door diabetes, stoornissen aan het gezicht, contacteczeem, gehoorstoornissen en stemmingsstoornissen.

Meest bekende klachten of ziekten

Griep en verkoudheid zijn bij iedereen bekend. Er is geen mens op de wereld die nooit verkouden of grieperig is geweest. Natuurlijk zijn er altijd wel mensen die beweren dat ze nog nooit in hun leven ziek zijn geweest. Toch bestaat dit niet. Wel kan het dat je weinig of geen symptomen ervaart waardoor je denkt dat je nooit ziek bent.

Een andere bekende ziekte is artrose. Momenteel heeft één op de 10 Nederlanders last van artrose. Het komt het vaakst in de knieën en de heupen voor. Bij artrose slijt kraakbeen. Soms heeft dit met ouderdom te maken, overbelasting of een afwijkende stand van de benen. Net zo vaak wordt er helemaal geen oorzaak gevonden.

Een depressie behoort tot de meest voorkomende psychische stoornissen. Ongeveer een kwart van de Nederlanders krijgt ooit een depressie. Elk jaar krijgt 9% van de bevolking deze diagnose. Het komt het vaakst voor bij vrouwen in de leeftijd van 18-34 jaar.

Meest voorkomende symptomen

Symptomen vallen onder de aandoeningen (klachten). Dit wil niet zeggen dat een symptoom een ziekte is. Het is een kenmerk die bij een bepaalde ziekte hoort. Veel symptomen komen bij verschillende ziekten voor. Bijvoorbeeld hoofdpijn. Dit komt bij migraine, ontsteking van een bloedvat of een hersentumor voor.

Je kunt ook last hebben van buikpijn. Dit is het gevolg van een maagzweer, de ziekte van crohn of darmkanker. Maar het kan ook om een (vaak onschuldige) voedselvergiftiging gaan.

Wisselende stemmingen is een psychische klacht. Dit hoort bij verschillende ziekten zoals ADHD, depressie of schizofrenie.

Met een enkel symptoom is het vaak lastig om de oorzaak te achterhalen. Wanneer er meerdere symptomen voorkomen dan kan bekeken worden bij welke ziekte deze horen. Daarom is het belangrijk om alle klachten te noteren, hoe klein of onschuldig ze ook lijken.

Psychische aandoeningen

De lijst met psychische aandoeningen is ontzettend lang. Wist je dat niet alleen mensen maar ook dieren een psychische aandoening kunnen krijgen? Zo zijn er dieren die aan hevige angsten leiden of een depressie krijgen. Andere psychische aandoeningen bij dieren zijn autisme, posttraumatische stressstoornis en ADHD. Ook dementie wordt redelijk vaak bij dieren gezien.

Bij mensen komen er nog veel meer psychische aandoeningen of ziekten voor. Dit komt omdat het menselijk brein zeer complex werkt.

Psychische aandoeningen die veel voorkomen zijn depressie, borderline, anorexia nervosa, autisme en angststoornissen. Die laatste staat zelfs op nummer één van meest voorkomende psychische aandoeningen. Gevolgd door stemmingsstoornissen.

Het hebben van een fobie valt ook onder de psychische aandoeningen. Je kunt bijvoorbeeld ontzettend bang zijn voor spinnen, een mensenmassa of misschien wel paperclips. Voor bijna alles bestaat een fobie.

Oorzaken van aandoeningen

Omdat de term aandoeningen heel breed is zijn de oorzaken dat ook. Hierbij is het belangrijk om onderscheid te maken tussen symptomen (klachten), een lichamelijke ziekte, psychische aandoening of schade als gevolg van een trauma.

Sommige aandoeningen veroorzaken we zelf. Bijvoorbeeld door roken of veel alcohol drinken. Maar ook het nuttigen van ongezond voedsel. Of overmatige blootstelling aan zonlicht of misschien wel de zonnebank.

Dit betekent echter niet dat we verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van alle ziekten of aandoeningen. Sommige mensen krijgen longkanker zonder ook maar één sigaret gerookt te hebben. Of huidkanker terwijl ze nauwelijks met de zon in aanraking komen.

Er zijn mensen die knieartrose krijgen en altijd gezond geleefd en gesport hebben. En er zijn mensen die flink roken en drinken, drugs gebruiken en alles doen wat God verboden heeft en amper ziek worden.

Het is dus niet te zeggen wat de oorzaak van aandoeningen is. Hieronder vind je wel enkele veelvoorkomende oorzaken.

• Roken
• Alcohol
• Vette voeding
• Veel suikers eten
• Weinig beweging
• Te zware of verkeerde belasting van het lichaam
• Overmatig zonnebaden
• Onbeschermde seksuele contacten
• Besmetting met bacterie, virus, schimmel of parasiet

Verder zijn er aandoeningen die worden overgedragen van mens op mens of van dier op mens. Ook kun je een infectieziekte krijgen door het drinken van besmet water of het eten van besmet voedsel.

Ouderdom speelt ook mee

Wanneer je ouder wordt zul je merken dat je weerstand (immuunsysteem) achteruitgaat. Hierdoor word je sneller ziek. Ook duurt het vaak langer voordat je van ziekte herstelt. Ouderdom speelt zeker mee bij het ontstaan van aandoeningen, zowel lichamelijk als psychisch.

Chronische ziekten voorkomen

Je kunt veel zelf doen om chronische ziekten te voorkomen. Bijvoorbeeld niet roken en geen alcohol drinken. Overigens blijkt uit sommige onderzoeken dat een glaasje rode wijn per dag juist goed voor de gezondheid is. Verder is het belangrijk om gezond te eten. Dit is vooral belangrijk voor het hart en het voorkomen van chronische ziekten zoals diabetes en kanker.

Regelmatig bewegen is onmisbaar. De mens beweegt veel te weinig terwijl je dit minimaal een half uur per dag zou moeten doen. Zelfs een half uur per dag is eigenlijk te weinig dus weer zeker anderhalf uur per dag te wandelen, fietsen, te tuinieren of het huishouden te doen.

Slaap voldoende. Volwassenen hebben 7 tot 8 uur slapen per dag nodig. Voor jongeren ligt dit op 10 tot 12 uur en senioren kunnen met 5 tot 7 uur per dag slapen uitkomen. Tijdens de slaap herstelt je lichaam, zowel geestelijk als lichamelijk. Het voert als het ware kleine reparaties uit.

Voel je je ziek of ervaar je ongemakken? Dan is het altijd beter om langs de huisarts te gaan. Bij een ernstige ziekte is een vroege behandeling zeer belangrijk.