De symptomen van reumatoïde artritis

Bijgewerkt: 21 februari 2023

Misschien heb je te horen gekregen dat je reumatoïde artritis hebt of heb je zelf een vermoeden. Dit is een aandoening die veel verward wordt met reuma of artrose. Reumatoïde artritis is een aandoening die vooral de polsen, de handen of de voeten aantast. Er ontstaan ontstekingen en daar kun je veel last van hebben. Het belemmert je in je dagelijkse bezigheden. Omdat de omgeving geen schade aan de buitenkant ziet is er vaak onbegrip voor deze situatie.

Artritis, artrose en reuma

Reumatoïde artritis wordt vaker reuma genoemd. Dit klopt niet helemaal want reuma is een verzamelnaam van verschillende reumatische aandoeningen. Twee van deze aandoeningen zijn artritis en artrose.

Er is een duidelijk verschil tussen deze twee. Bij artrose slijt het kraakbeen. Het wordt dunner en het kan zelfs in zijn geheel verdwijnen. Bij artritis is sprake van een chronische ontsteking van de gewrichten. Dit kan in één maar ook in meerdere gewrichten voorkomen.

De oorzaak van reumatoïde artritis

Deze aandoening is een auto-immuunziekte. Bij een auto-immuunziekte reageert het afweersysteem niet goed. Het maakt afweerstoffen oftewel antilichamen tegen de eigen lichaamscellen aan. Bij reumatoïde artritis worden er afweerstoffen tegen de eigen gewrichten aangemaakt.

Daar waar artrose door overbelasting kan ontstaan is dit bij artritis niet het geval. Een auto-immuunziekte kan erfelijk zijn. Het kan ook dat het zomaar ontstaat, zonder dat hier een oorzaak voor wordt gevonden. Waarom iemand een auto-immuunziekte krijgt is dus niet bekend. Roken is een risicofactor.

Symptomen van reumatoïde artritis

Je wil weten of je reumatoïdeartritis hebt. Dan is het belangrijk om op de hoogte te zijn van alle symptomen. Het is belangrijk om te vermelden dat de symptomen niet bij iedereen voorkomen. Sommige patiënten ervaren veel klachten, anderen hebben nauwelijks ergens last van.

Hieronder vind je een uitgebreide omschrijving van de symptomen van reumatoïde artritis.

Een pijnlijk gewricht

Een van de meest gehoorde symptomen is een pijnlijk gewricht. Wanneer de ziekte in meerdere gewrichten voorkomt dan doen de verschillende gewrichten pijn. Hoe ernstig die pijn is verschilt per persoon.

De gewrichten die het vaakst zijn aangedaan zijn de handen en de polsen, de voeten en de enkels. In dit geval heb je pijn in een van die gewrichten wanneer je het belast. In een later stadium doet het ook pijn wanneer je in rust bent.

Stijve gewrichten

Een andere veel voorkomende klacht is stijfheid van het gewricht. Vooral in de ochtend kan het gewricht stijf aanvoelen. Hierdoor kun je het minder goed bewegen of het bewegen voelt onprettig aan. Na een periode van beweging kan de stijfheid verdwijnen.

Pijn en stijfheid van de gewrichten komt ook bij artrose voor. Daarom is het belangrijk om ook even naar de andere symptomen te kijken.

Bij reuma aan de handen helpt het om reuma handschoenen te dragen. Deze handschoenen zorgen voor compressie en warmte. Het geeft niet alleen extra ondersteuning aan de vingers en de hand maar het vermindert ook pijnklachten.

Terugkerende vermoeidheid

Er zijn veel klachten die bij reumatoïde artritis horen. Vaak gaat het om pijn en stijfheid. Vermoeidheid is een klacht die vaker bij deze aandoening voorkomt. De vermoeidheid kan plotseling optreden. Vaak is deze erger wanneer je een tijdje lichamelijke inspanning hebt verricht. Er zijn perioden van vermoeidheid en perioden waarin je meer energie hebt.

Soms koorts

In een periode waarbij je veel last hebt van artritis kan er ook koorts optreden. Deze koorts is afkomstig van de ontstekingen. Het lichaam reageert hierop en wil de ontstekingen bestrijden. Dat gaat het makkelijkst wanneer de lichaamstemperatuur wat hoger is (verhoging of koorts).

Symmetrische klachten

Nog een belangrijk verschil tussen artrose en artritis: bij artrose zijn de klachten vaak asymmetrisch. Dit betekent dat je bijvoorbeeld in de linkerknie artrose kunt hebben maar in de rechterknie niet. Bij artritis komen de symptomen symmetrisch voor. Wanneer je in de linkervoet klachten ervaart dan is dit in de rechtervoet (vaak) ook het geval. Dit geldt ook voor klachten in de handen. Zit het in de rechterhand dan komt het in veel gevallen ook in de linkerhand voor.

Weet je niet zeker of de symptomen bij reumatoïde artritis horen? Let dan goed op of de klachten in een enkel of beide gewrichten voorkomt. Dit is een duidelijk signaal.

Redelijk vaak: bloedarmoede

Veel patiënten met artritis hebben last van bloedarmoede. Dit zorgt voor vermoeidheid en algehele zwakte. De schatting is dat 40-70% van de patiënten vroeg of laat bloedarmoede krijgt.

Wanneer je vaak moe bent in combinatie met duizeligheid, zweten, hoofdpijn en hartkloppingen dan kan dit een teken zijn dat je aan bloedarmoede lijdt. Andere klachten die bij bloedarmoede horen zijn oorsuizen, snel kortademig zijn en onverklaarbare hoofdpijn.

In gewicht afvallen

Sommige symptomen komen bij bijna alle patiënten voor, anderen zijn zeldzaam. Gewichtsverlies is een redelijk veelvoorkomend symptoom bij reumatoïde artritis. Je merkt dat je gewicht verliest zonder dat hier een duidelijke oorzaak voor is. Door gewichtsverlies krijgt het lichaam te weinig energie. Dit brengt klachten als vermoeidheid of futloosheid met zich mee.

Gevolgen van reumatoïde artritis

Bij artritis zijn de gewrichten ontstoken, vaak aan beide zijden van het lichaam. Er kan een vervorming van het gewricht optreden. Dit zie je vaak aan de handen ontstaan. Bijkomende complicaties zijn ontstekingen in andere delen van het lichaam. Zo kunnen de longen of het hart ontstoken raken. Maar ook de ogen of de bloedvaten.

Andere complicaties die op kunnen treden zijn osteoporose en het ontstaan van reumaknobbeltjes. Bij osteoporose neemt de botsterkte af. Dit leidt tot een verhoogde kans op botbreuken, bijvoorbeeld bij een valpartij.

Veel mensen met artritis krijgen vaker last van infecties. Dit komt omdat het immuunsysteem is aangetast. Soms kan het syndroom van Sjögren ontstaan. Als gevolg hiervan vermindert de hoeveelheid vocht in de mond en de ogen. Dit leidt tot een ernstig droge mond en zeer droge ogen.

Het ontstaan van lymfoom

Wanneer je reumatoïde artritis hebt dan bestaat er een verhoogde kans op lymfoom. Dit is een vorm van kanker die uitgaat van het lymfestelsel. De oorzaak van lymfoom kanker is niet altijd bekend. Wel is duidelijk dat een aantal vormen van non-Hodgkin Lymfoom veroorzaakt kan worden door een afweerstoornis of door bepaalde virussen.

Non-Hodgkin Lymfoom kan ook veroorzaakt worden wanneer je medicatie krijgt die het afweersysteem onderdrukken. Bij artritis krijg je dit soort medicatie soms toegeschreven. Daarom is het belangrijk om de medicatie te doseren.

Is artritis dodelijk?

In de basis is artritis niet dodelijk. Een van de complicaties is een ontsteking van de longen of het hart. Zonder behandeling kan dit uiteindelijk wel tot de dood leiden, iets dat overigens zelden voorkomt.

Hoewel reumatoïde artritis niet direct dodelijk is kunnen de symptomen en klachten wel veel leed met zich meebrengen. Sommige patiënten hebben zoveel pijn dat ze het leven niet meer zien zitten. Ze vragen de reumatoloog of een andere arts om euthanasie.

Euthanasie is alleen toegestaan wanneer het lijden een medische grondslag heeft. Dit betekent dat de aandoening of de ziekte niet te genezen is en dat er ontzettend veel pijn of leed wordt ervaren. Veel reumapatiënten die om euthanasie vragen krijgen dit niet toegekend.

Behandeling van artritis

Artritis is niet te genezen. Er bestaat geen medicijn of behandeling die de ziekte weghaalt. Wel zijn er behandelingen om de klachten te verminderen. Helaas is dit niet altijd mogelijk.

Probeer dagelijks te bewegen, ook wanneer een gewricht ontstoken en dus warm, dik en rood is. Wandelen, fietsen en zwemmen zijn goede vormen van beweging. Door te bewegen wordt de pijn minder en zullen de gewrichten minder stijf aanvoelen.

Wanneer het gewricht ontstoken aanvoelt dan helpt het om dit te koelen. Gebruik hiervoor een icepack of een koud washandje. Je kunt ook wat ijs in een theedoek of handdoek wikkelen en dit op het gewricht te leggen.

Tegen pijn mag je paracetamol innemen. Bij een ontsteking zal de huisarts vaak een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven. Dit is ibuprofen, diclofenac of naproxen. Via de reumatoloog krijg je vaak reumamedicijnen. Deze medicijnen verminderen de klachten.