Bedplassen bij volwassenen, oorzaken en het voorkomen van dit probleem

Bijgewerkt: 31 januari 2023

Bedplassen is vooral een probleem bij kinderen. 15% van de 6-jarigen is ‘s nachts niet droog. Van de 10-jarigen is dit nog maar 5%. Voor volwassenen is bedplassen een taboe, daarom zijn exacte cijfers niet bekend. De oorzaak hiervoor ligt vaak in een hormonaal probleem.

Meest voorkomende oorzaken van bedplassen

Kinderen hebben geen tot weinig controle over hun blaas, al helemaal niet wanneer ze slapen. Dat kinderen ‘s nachts in bed plassen is vrij normaal. Met het ouder worden leren kinderen hun plas op te houden.

Slechts 1,5% van de pubers is ‘s nachts niet droog. Vanaf het 18^e levensjaar wordt dit percentage kleiner. Vermoed wordt dat minder dan 1% van de volwassenen tussen de 18 en 65 jaar nog steeds in bed plast.

Dit heeft verschillende oorzaken, een hormonale oorzaak komt het vaakst voor. De hypofyse in de hersenen maakt het antidiuretisch hormoon (ADH) aan en stuurt dit tijdig naar de nieren. Hierdoor houden de nieren gedurende de nacht meer vocht vast. Wanneer de aanmaak of afgifte van ADH wordt geremd dan ontstaat er nachtelijk bedplassen. Een tekort aan dit hormoon leidt vaak ook tot diabetes insipidus.

Andere oorzaken

Wie moeite heeft met ontwaken kan het signaal van een volle blaas missen. Hierdoor plas je onbewust in bed. Uit onderzoek blijkt dat bedplassers onrustiger slapen dan anderen, dus of een diepe slaap ook de oorzaak is dat wordt in twijfel getrokken. Bedplassen komt soms voor wanneer er sprake is van een te kleine blaas (lichamelijke afwijking) of terugkerende urineweginfecties.

De oorzaak kan ook in diabetes, een dwarslaesie, medicijngebruik of erfelijkheid liggen. Soms is er sprake van een psychische oorzaak. Wie regelmatig veel alcohol drinkt zal merken dat bedplassen wat vaker voorkomt. Dit komt door de verhoogde urineproductie in combinatie met een verstoring van het signaal tussen hersenen en blaas. Je spreekt dan ook wel van ongewild urineverlies.

Leeftijd speelt zeker mee

Bedplassen bij volwassenen komt vaker voor vanaf de leeftijd van 50 jaar. Met het ouder worden vermindert de elasticiteit van de blaasspier. Jongeren kunnen 500 cl urine vasthouden, bij ouderen bedraagt dit nog maar 200 tot 250 cl. Dit betekent vaker moeten plassen, en met een verminderde elastische blaasspier kan dit tot bedplassen leiden.

Bij mannen wordt de prostaatklier met het ouder worden groter. Een vergrote prostaat zet meer druk op de urinebuis. Hartproblemen komt ook wat vaker bij ouderen voor. Mensen met een hartprobleem ervaren een minder goede bloedsomloop en vocht vasthouden, vooral in het onderlichaam. Door te gaan liggen komt het vocht in de bloedbaan terecht en wordt via de nieren uitgestoten. Ook dat verklaart waarom je op oudere leeftijd vaker naar de wc moet of misschien wel in bed plast.

De oplossing voor bedplassen bij volwassenen

Wanneer kinderen last hebben van bedplassen, is het een kwestie van afwachten. Met de jaren verdwijnt dit probleem vaak vanzelf. Voor volwassenen ligt dit wat anders. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak zijn er meerdere oplossingen of behandelingen.

Medicatie voor het herstellen van de hormoonbalans

Wanneer een verstoorde hormoonbalans de oorzaak is zal de arts medicatie voorschrijven. Medicijnen moeten ervoor zorgen dat het ADH hormoon meer wordt aangemaakt.

De droogbedtraining

Onder medische begeleiding is het mogelijk om een droogbedtraining te volgen. Je krijgt bepaalde technieken aangeleerd waardoor je makkelijker van een volle blaas wakker wordt. Deze training heeft enige tijd nodig en is niet bij iedereen effectief.

Het gebruik van een plaswekker

Kinderen vanaf 10 jaar oud die in bed plassen krijgen vaak een plaswekker voorgeschreven. Ook voor volwassenen is dit een goede methode om het bedurineren te voorkomen. Je draagt gedurende de nacht een luierbroekje dat in verbinding staat met de plaswekker. Zodra er enkele druppels urine in het broekje terechtkomen, gaat er een signaal naar de wekker. Vervolgens gaat de wekker af waardoor je wakker wordt. Zo bereik je tijdig het toilet.

Het oefenen van de bekkenbodemspieren

Vooral vrouwen met kinderen hebben wat vaker last van verzwakte bekkenbodemspieren. Het gevolg is ongewild urineverlies, vooral tijdens hoesten, niezen of lachen. Lichamelijke activiteit zoals springen of rennen kan tevens voor urineverlies zorgen. Verzwakte bekkenbodemspieren komt in mindere mate bij mannen voor.

De fysiotherapeut kan bekkenbodemoefeningen geven. Een basisoefening is de bekkenbodem intrekken, alsof je de plas moet ophouden. Adem diep in en span de spieren bij de uitademing aan. Herhaal dit 10 maal en doe deze oefening dagelijks.

Verbanden voor de nacht

Vervelend om ‘s nachts het ondergoed te moeten verwisselen? Er zijn verschillende verbanden voor de nacht verkrijgbaar. Dit zijn inleggers met een hoog absorptievermogen. Wanneer het bedplassen een groot probleem is, dan is er absorberend ondergoed voor mannen of vrouwen verkrijgbaar.