Zelfstandig naamwoord uitleg en voorbeelden

Bijgewerkt: 7 februari 2023

Een zelfstandig naamwoord is een woord dat een zelfstandig iets of iemand aanduidt. Dit kan enkelvoud of meervoud zijn. Het zelfstandig naamwoord is herkenbaar omdat er vaak een lidwoord voor past.

Uitleg van zelfstandig naamwoord

Zelfstandige naamwoorden kunnen mensen, dieren, voorwerpen of abstracte dingen zijn. We geven hieronder een aantal voorbeelden van zelfstandige naamwoorden:

Mensen
Mam, vrouw, kind, Bianca, Jasper, kapitein, dokter

Dieren
Hond, kat, paard, vogel, vis, draak

Planten
Kerstboom, waterlelie, margriet, gras, algen

Voorwerpen
Vaas, tafel, deur, bestek, stoeptegel

Plaatsen
Amsterdam, Amerika, Brussel, achtertuin, straat

Abstracte zelfstandige naamwoorden
Liefde, springen, rennen, organisatie, dik, minuten, goede fee

Abstract zelfstandig naamwoord voorbeelden

De meeste mensen hebben geen moeite met het vinden van zelfstandige naamwoorden. In het geval van abstracte zelfstandige naamwoorden ontstaan er problemen. Het is soms heel moeilijk om het abstract zelfstandig naamwoord te vinden. Daarom geven we hieronder nog een aantal voorbeelden.

Abstract betekent dat iets niet tastbaar is. Het is er wel, alleen kun je het niet direct aanraken. Denk maar eens aan gevoelens. Verliefdheid, boosheid of tevredenheid zijn allemaal gevoelens. Dit zijn abstracte zelfstandige naamwoorden.

Ook een instelling of organisatie is een zelfstandig naamwoord. Je kunt het niet direct aanraken. Denk maar eens aan de regering, de dierenbescherming of de Postcodeloterij. Deze zijn aanwezig maar niet tastbaar.

Een datum of tijd is ook een abstract zelfstandig naamwoord. Voorbeelden hiervan zijn jaar, dag, zaterdag, gisteren of overmorgen. Is het 11:30 uur? Ook dat valt onder de abstracte woorden.

Een lidwoord ervoor plaatsen

De meeste zelfstandige naamwoorden zijn te herkennen doordat hier een lidwoord voor past. Wat is een lidwoord? Dit is een functiewoord dat verbonden wordt met een ander woord. In Nederland zijn er drie lidwoorden: de, het of een.

De combinatie lidwoord en zelfstandig naamwoord ziet er alsvolgt uit:

• Het paard
• De dierenbescherming
• Een huis
• De tafel
• Het meisje
• Een ziekte

Er zijn ook zelfstandig naamwoorden waar geen lidwoord voor past. Dit maakt het allemaal wat moeilijker.

Zelfstandig naamwoord oefenen

we hebben je laten zien wat een zelfstandig naamwoord is. Nu is het tijd om dit te oefenen. Het zelfstandig naamwoord oefenen doe je door goed naar zinnen te kijken. Op internet zijn diverse websites te vinden die het mogelijk maken om dit te oefenen. Bekende websites zijn jufmelis.nl, leestrainer.nl en taal- oefenen.nl. Deze laatste website heeft de zelfstandige naamwoorden ingedeeld naar groep. Zo is het mogelijk om oefeningen te doen voor kinderen uit groep 5, 6, 7 of 8.

Op zoek naar voorbeelden en oefeningen met betrekking tot zelfstandige naamwoorden voor groep  4? Op deze oefeningen vind je op het internet terug. Let hierbij goed op het leerniveau.

Zelfstandig naamwoord Engels

Heeft het Engels ook zelfstandige naamwoorden? Ja, dit werkt hetzelfde als in het Nederlands. In het Engels in een zelfstandig naamwoord een mens, dier, ding of abstract iets. Bekende voorbeelden van Engelse zelfstandig naamwoorden zijn boy, apple, train of glass. Andere voorbeelden van abstracte dingen zijn love, angry of instituut.

Hoe heet het in het Latijns, Frans of Spaans?

Zelfstandig naamwoord in het Latijn is moeilijker. Deze zijn onderverdeeld in nominatief, genitief, dativ akkusativ, vocatief en ablatief. Kenmerkend aan het Latijns is dat er naamvallen worden gebruikt.

In het Spaans zijn er mannelijke en vrouwelijke zelfstandig naamwoorden. Het verschil hiertussen is het gebruik van het mannelijk lidwoord of vrouwelijk lidwoord vóór het zelfstandig naamwoord. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: perro, chicha of araña.

Zelfstandig naamwoord in de Franse taal zijn er natuurlijk ook. Bij het Franse zelfstandige naamwoord wordt gekeken naar het geslacht, dat opgedeeld is in mannelijke en vrouwelijke zelfstandige naamwoorden. Voorbeelden hiervan zijn bureau, chomage, machine en habitude.

De Duitse taal

Dan is er de Duitse taal. Dit wordt vooral in het grensgebied van Nederland meer gesproken. In het Duits zijn zelfstandig naamwoorden net zo herkenbaar als in het Nederlands. Het gaat hierbij om een eigennaam, mens, dier of begrip. In veel gevallen kan er een lidwoord voor worden geplaatst. In dit opzicht verschilt de Duitse taal niet heel veel van de Nederlandse taal.

Over de Nederlandse taal

Ken jij de geschiedenis van de Nederlandse taal? Het Nederlands wordt niet alleen in Nederland zelf gesproken maar ook in België (Vlaanderen) en Suriname. Vanuit het Frankisch ontstond het oud Nederlands. De oud Nederlandse taal werd gesproken tussen de jaren 500 en 1200 oftewel de vroege middeleeuwen. Een Oud Nederlandse tekst uit 1100 luidt:

Hebban olla vogala nestas hagunnan

Dit betekent: alle vogels zijn met hun nesten begonnen.

Het oud-Nederlands veranderde in het midden van de 12de eeuw naar het Middelnederlands. Dit is de voorloper van de moderne Nederlandse taal. Rond het jaar 1500 ontstond het Nieuw Nederlands. Omdat in deze periode steeds meer mensen leerden schrijven, werd er gezocht naar een duidelijke spelling. Deze kwam er door een mix van bestaande streektalen.

De spelling uit deze periode verschilt met de moderne spelling. Bekende voorbeelden van de oude spelling zijn menschen (mensen), spreeken (spreken) of deezen (deze).

Hoe de overheid met taal omgaat

De officiële spelling speelt een belangrijke rol binnen het onderwijs en de overheid. Zelfstandige naamwoorden behoren tot de officiële spelling of de spellingswijze. Er heeft regelmatig een spellingswijziging plaatsgevonden. Het eerste groene boekje of de woordenlijst van de Nederlandse taal werd uitgebracht in 1954. Daarna vonden er spellingswijzigingen plaats in 1995 en 2006.

Naast het Groene Boekje werd ook het witte boekje uitgebracht, een alternatieve spelling die beter aansluit bij het taalgevoel. De overheid maakt gebruik van het Groene Boekje, verschillende media gebruiken het witte boekje. Deze laatste wordt overigens alleen gebruikt in Nederland en niet in Vlaanderen en Suriname.

Bronnen:
https://nl.wiktionary.org/wiki/Categorie:Zelfstandig_naamwoord_in_het_Frans
https://onzetaal.nl/taaladvies/zelfstandig-naamwoord