Waarde van Nederlandse munten – overzicht

Bijgewerkt: 15 maart 2023

Sommige oude Nederlandse munten zijn zeldzaam en hiermee veel waard. Maar een munt kan ook zeldzaam lijken terwijl er nog best veel van in omloop zijn. In dit artikel een overzicht van de waarde van Nederlandse munten. Bijvoorbeeld welke guldens zeldzaam zijn en hoe het met oude koninkrijkmunten zit.

Oudste Nederlandse munt

In 1252 werd de allereerste Nederlandse gulden geslagen. Hij werd toen nog florijn genoemd en dat is een tijd zo gebleven. Op de ene kant van de florijn stond de lelie, dit was het wapen van Florence. Op de andere kant stond een afbeelding van het stadspatroon van Johannes de Doper. Overigens werd deze munt door heel West-Europa gemaakt en gebruikt.

Het duurde nog tot 1378 voordat de eerste Hollandse gulden werd geslagen. Deze had een afbeelding van graaf Willem V (Willem van Beieren).

Waarde van oude guldens (voor 1967)

Vroeger lag de waarde van guldens gelijk aan de zilver- of goudprijs. Pas vanaf 1967 werd de zilveren gulden vervangen door een exemplaar van nikkel.

Heb je nu nog ergens gouden of zilveren guldens liggen, dan hebben deze een waarde die gelijk ligt met de actuele prijzen. De biedgarantie ligt vaak op 90% tot 95% van de actuele zilver- of goudprijs. Dit betekent dat je dit er minimaal voor kunt krijgen.

De waarde kan hoger liggen, bijvoorbeeld omdat het om een zeer zeldzame munt gaat. Je kunt je voorstellen dat de florijn uit de 14^e eeuw veel gewilder is dan een gulden uit 1980.

Om je een idee te geven: een gulden en 1956 (munt) heeft een waarde van ongeveer € 10. Misschien heb je een bankbiljet van een gulden uit 1943. Ook dit is ongeveer een tientje waard.

Maar oudere munten hebben wel weer een hogere waarde. Bijvoorbeeld de gulden uit 1909, daar kun je toch al snel € 85 voor ontvangen. Maar er zijn ook guldens die € 10.000 of meer waard zijn.

De stuivers

De eerste stuiver komt uit het jaar 1404. Pas in 1521 werd de stuiver gelinkt aan de Carlosgulden. Een gulden stond gelijk aan 20 stuivers en een stuiver stond weer gelijk aan 16 penningen. Aan het begin van de 19^e eeuw kreeg de stuiver een waarde van 5 cent.

De stuivers onder koning Willem III (1849-1890) waren van zilver en kleiner dan de dubbeltjes. Deze munten sleten erg snel. Daarom werd de stuiver vanaf begin 20^e eeuw van nikkel gemaakt. Omdat de stuiver teveel op een kwartje leek kreeg hij een vierkante vorm. Stuivers uit deze periode hebben tegenwoordig een waarde van rond de € 10.

Na de tweede wereldoorlog werden stuivers van brons gemaakt en kregen ze weer de oorspronkelijke ronde vorm. Deze stuivers zijn bijna niks meer waard.

Waarde van Nederlandse munten – dubbeltjes

Een dubbeltje oftewel 10 guldencent staat tegenwoordig gelijk aan € 0,045. Dubbeltjes die na 1940 zijn geslagen hebben ongeveer deze waarde. Maar is het dubbeltje van voor 1940? Dan kan deze minimaal twee keer zoveel opleveren. Is hij ook nog eens onbeschadigd dan kan de waarde vertienvoudigen.

Heb je een dubbeltje uit het begin van de 20^e eeuw, bijvoorbeeld uit 1900 of 1905? De waarde ligt dan tussen de € 25 en € 50 per dubbeltje. Hoe beter de staat van de munt is, hoe hoger de waarde. De eerste dubbeltjes waren van zilver en die hebben een waarde die minimaal gelijkligt aan de zilverprijs. De eerste dubbeltjes dateren uit 1818. Sommige dubbeltjes uit deze periode hebben een waarde die boven de € 50.000 ligt. Maar het is ook wat de liefhebber er voor over heeft.

De kwartjes

Een kwartje was een Nederlands muntstuk van 25 cent oftewel een kwart gulden. De eerste kwartjes waren van zilver (vanaf 1816). Later werden kwartjes kleiner maar nam het zilvergehalte wel toe. Tot 1948 werd het kwartje van nikkel gemaakt, later van zink.

De eerste kwartjes met Wilhelmina afbeelding zijn ongeveer € 15 per stuk waard. Die vanuit de laatste periode van Wilhelmina hebben een waarde van gemiddeld € 10. Hele oude kwartjes kunnen € 5000 of meer waard zijn. Ook dit hangt er weer vanaf hoe zeldzaam hij is, hoe goed het kwartje eruit ziet en wat de liefhebber ervoor over heeft.

Rijksdaalders en vijfjes

De rijksdaalder had een vast zilvergehalte. De waarde lag gelijk aan 50 stuivers. Vanaf 1840 was de waarde van een rijksdaalder gelijk aan 2,5 Nederlandse guldens. Een rijksdaalder omstreeks 1850 heeft nu een verkoopwaarde van ongeveer € 600. Terwijl eentje uit 1950 ongeveer € 9 oplevert.

In 1988 werd het vijfje oftewel vijfguldenstuk als Nederlandse munt ingevoerd. Deze had een waarde van ƒ 5. Vijfjes leveren niet veel op, maar over 200 jaar wellicht wel.

Waarde Nederlandse munten laten bepalen

Gooi oude Nederlandse munten niet zomaar weg. Zelfs wanneer ze niks waard lijken is het verstandig om eerst de waarde te laten bepalen. Dit kan online of in speciaalzaken. Bijvoorbeeld een antiekzaak maar ook bij goud- en zilverinkoop, die vaak ook oude munten inkopen.

De waarde van papiergeld

Over het algemeen heeft papiergeld een lagere waarde dan muntgeld. Dit komt omdat papier op zich al weinig waard is. Muntgeld behoudt altijd de onderliggende waarde van het metaal waarvan het gemaakt is. Omdat papiergeld sneller aan slijtage onderhevig is zal het ook sneller in waarde dalen.

Heb je gulden bankbiljetten dan gebruikt de Nederlandse Bank de officiële wisselkoers. 1 euro staat gelijk aan ƒ 2,20371. Oftewel: voor een bankbiljet van 10 gulden krijg je € 4,53.

De wissels uit de 17^e eeuw, de voorlopers van de bankbiljetten, hebben een hogere waarde. De assignaten, waardepapieren die door de Franse revolutionaire regering vanaf 1790 werden uitgegeven, zijn zeldzaam en hierdoor ook waardevoller. Hoe hoog de waarde hiervan ligt is afhankelijk van verschillende factoren. Te denken valt aan de zeldzaamheid, de vroegere waarde en de staat waarin het papier verkeert.

In het jaar 1814 werd de Nederlandse bank opgericht. Dat was ook het begin van de eerste Nederlandse bankbiljetten. De eerste biljetten werden met de hand ingevuld. Later werd het bedrag voorgedrukt. De laatste biljetten uit deze serie werden in 1862 uitgegeven.

Omdat de waarde van papiergeld heel erg kan wisselen is het beter om dit ergens te laten taxeren.