Voorjaarsmoeheid: oorzaak, symptomen en behandeling

Bijgewerkt: 21 februari 2023

Van de lente krijg je nieuwe energie. Sommige mensen krijgen in het voorjaar last van een dip. Dit heet voorjaarsmoeheid en kenmerkt zich door een hoe en futloos gevoel. Wat is de oorzaak van voorjaarsmoeheid en wat kun je hiertegen doen? Ga vooral niet in bed liggen want dat werkt averechts.

Een winterdepressie of voorjaarsmoeheid

Veel mensen hebben last van een winterdepressie. Door het korter worden van de dagen en minder zonlicht ontstaan er lusteloze of depressieve gevoelens. Voorjaarsmoeheid ontstaat juist in de lente, op het moment dat iedereen blij en vol energie is.

Wanneer je last hebt van een winterdepressie wil dit niet zeggen dat je ook te maken krijgt met voorjaarsmoeheid. Of en wanneer iemand hier last van krijgt is van verschillende factoren afhankelijk.

Oorzaak van een lentedip

Voorjaarsvermoeidheid of een lentedip heeft met de winterperiode te maken. Sommige dieren gaan in de late herfst in winterslaap. Dat doen ze omdat er tijdens de winter geen eten te vinden is. Andere dieren doen het gedurende de wintermaanden heel rustig aan. Dat moet ook wel want zonder voldoende voedsel heb je weinig energie om iets te ondernemen.

Bij mensen is voedsel altijd voorradig. Toch reguleert het lichaam het nog vanuit de vroegere toestand. Dit betekent dat je lichaam in de winterperiode wat minder actief is. Dit is bedoeld om zuinig met energie om te gaan.

De oorzaak van voorjaarsmoeheid ligt in een verkeerde interpretatie van het seizoen. Het lichaam staat als het ware nog in de wintermodus. Ook voeding speelt mogelijk een rol. Veel mensen eten tijdens de winterperiode veel vet en koolhydraten. Tijdens de overgang naar de lente heeft het lichaam meer behoefte aan vitamines en eiwitten. Wanneer je het voedingspatroon niet aanpast dan bestaat er een risico op lentemoeheid.

Bij wie komt het voor?

Mannen en vrouwen van alle leeftijden kunnen last hebben van voorjaarsmoeheid. Uit enkele onderzoeken blijkt dat vrouwen een hoger risico lopen om hiermee te maken te krijgen. Hormonale veranderingen zouden hier de oorzaak van zijn.

Senioren krijgen minder vaak voorjaarsmoeheid. Terwijl het bij jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd (18-60 jaar) vaker voorkomt. Bij kinderen wordt het minder vaak gezien.

Symptomen die bij voorjaarsmoeheid horen

De meest voorkomende symptomen van voorjaarsmoeheid zijn:

• Moe
• Futloos
• Minder energie
• Wel willen maar niet kunnen

Je wilt bijvoorbeeld uitstapjes maken maar het lukt niet om ondernemen. Alleen al van het organiseren word je doodmoe. Of je vindt het hoog tijd voor de voorjaarsschoonmaak. Het huis kan wel een opknapbeurt gebruiken. Ook dat lukt niet.

Ga je op tijd naar bed, slaap je voldoende maar word je moe wakker? Wanneer dit in het voorjaar plaatsvindt dan is de kans groot dat je met voorjaarsmoeheid te maken hebt. Daarnaast kun je je futloos voelen. Een beetje alsof je een flinke griep te pakken hebt, alleen zonder griepverschijnselen. Maar wel met dat futloze gevoel.

Slaapproblemen

Veel mensen met lentemoeheid hebben last van slaapproblemen. Je komt moeilijker in slaap of je hebt moeite om door te slapen. Vaak word je ‘s nachts meerdere keren wakker, zonder dat hier een duidelijke oorzaak voor is. Wanneer je eenmaal wakker bent merk je dat het moeilijk is om weer terug in slaap te vallen.

Door slaapproblemen raak je overdag steeds meer vermoeid. Ook is de concentratie minder waardoor je prestaties achteruitgaan.

Slaperigheid

Misschien ken je dat wel, de hele dag door gapen. Je krijgt de vraag of je wel goed geslapen hebt. Misschien heb je wel goed geslapen maar ben je nog steeds moe. Moeheid en slaperigheid zijn twee verschillende dingen. Bij moeheid voelt je lichaam vermoeid aan, alsof je de marathon hebt gelopen of heel lang achter de computer hebt gezeten. Bij slaperigheid heb je het idee dat je ieder moment in slaap kan vallen.

Hoofdpijn

Wanneer je te weinig slaapt kun last krijgen van hoofdpijn. Die hoofdpijn kan ook het gevolg zijn van stress of spanningen. Van voorjaarsmoeheid word je niet vrolijk, het brengt alleen maar een hoop stress met zich mee.

Ga niet slapen

Het is heel verleidelijk om aan de moeheid toe te geven. Overdag een paar uurtjes slapen zodat je weer energie krijgt. Nee dit helpt niet. Door overdag te slapen raak je steeds meer vermoeid. Dit komt omdat je lichaam te veel slaap krijgt en dat is net zo slecht als te weinig slaap.

De gevolgen van te veel slapen zijn best wel groot. Wanneer je tussen de 9 en 10 uur per dag slaapt dan heb je 17% meer kans op een hart- of vaatproblemen. Slaap je meer dan 10 uur dan is het risico zelfs 41% groter. Dat is nog niet alles want door te veel slaap kom je in gewicht aan, krijg je hoofdpijn, voel je je altijd moe en ontstaan er depressieve gevoelens.

Wat jezelf kunt doen

Voorjaarsmoeheid hoeft niet altijd door een arts behandeld te worden. Er is veel dat je zelf kunt doen. Het is belangrijk om vaker naar buiten te gaan. Zonlicht vrolijkt je op en stimuleert je lichaam om vitamine D aan te maken. Wanneer je te weinig vitamine D hebt dan heb je ook last van vermoeidheid.

Zit je voor het werk veel binnen? Probeer dan vitamine D via de voeding binnen te krijgen of neem vitamine-D-supplementen in. Wanneer je dit niet doet en je hebt een tekort aan vitamine D dan heb je naast vermoeidheid ook last van spier- en gewrichtspijn. Bovendien kan dit tot botontkalking leiden.

Zoek het licht op

Helaas schijnt de zon niet elke dag. Wanneer je denkt dat je te weinig zonlicht krijgt kun je ook binnen het licht opzoeken. Ga dicht bij een raam zitten en zorg dat er voldoende lampen in huis of op kantoor branden. Lampen in een koele kleur (wit) bootsen daglicht na.

Je kunt ook gebruik maken van een daglichtlamp. Dit is een lamp die veel wordt ingezet bij winterdepressie maar ook bij voorjaarsmoeheid.

Voorjaarsmoeheid behandeling door een arts

De huisarts zal hetzelfde advies geven als hierboven. Zoek zoveel mogelijk het zonlicht op, dit is altijd goed. Je krijgt advies over een vitamine-D-rijk dieet. Denk hierbij aan het eten van vette vis en halvarine/margarine waaraan vitamine D is toegevoegd. Eventueel krijg je vitaminetabletten voorgeschreven of krijg je vitamine-D-ampullen mee.

De arts kan ook lichttherapie voorschrijven. Dit doe je thuis met een daglichtlamp maar is ook in een speciale kliniek mogelijk. Dit hangt weer van de klachten af.

De prognose

Ondanks een goede behandeling kun je jaarlijks opnieuw last krijgen van voorjaarsmoeheid. Hier is weinig tegen te doen, behalve vanaf november beginnen met extra vitamine D innemen. Probeer zowel in de wintermaanden als het voorjaar zoveel mogelijk naar buiten te gaan en vooral de zon op te zoeken.