Slaapverlamming, ontwaken en niet kunnen bewegen
Bijgewerkt: 22 oktober 2023
Het is geen paranormaal verschijnsel en ook geen fabel: slaapverlamming bestaat echt. Het is een situatie waarbij je enkele minuten wakker bent terwijl je het lichaam niet kunt bewegen. De ogen kunnen niet open en het is ook niet mogelijk om iets te zeggen. De wetenschap is er achter wat de oorzaak van slaapverlamming is, en hoe je hiermee omgaat.
De symptomen van slaapverlamming
Een arm of een been niet kunnen bewegen heeft niet direct met slaapverlamming te maken. Mogelijk heb je op dit lichaamsdeel gelegen en zijn zenuwen tijdelijk afgekneld. Slaapverlamming oftewel slaapparalyse kenmerkt zich door de volgende symptomen:
- Lichaam niet kunnen bewegen
- De ogen kunnen niet open
- Je kunt niet spreken
- Hallucinaties
- Het gevoel alsof iemand in de kamer is
- Duur: enkele minuten
Niet altijd heb je het gevoel dat iemand in de kamer is en hallucinaties komen ook niet altijd voor. Maar je niet kunnen bewegen of spreken is wel kenmerkend voor slaapverlamming.
Dit gebeurt er met je lichaam
Wanneer je in een situatie van slaapverlamming verkeert is het hoofd wakker terwijl het lichaam in slaapstand is. Dit is precies het tegenovergestelde van slaapwandelen, waarbij het hoofd slaapt en het lichaam wakker is.
Cijfers: 8-10% van de bevolking krijgt er ooit mee te maken.
De verschillende oorzaken
Een bekende veroorzaker van slaapparalyse is een posttraumatisch stresssyndroom. Dit ontstaat vaak na een heftige gebeurtenis, bijvoorbeeld een ongeval of traumatische ervaring. Deze gebeurtenis wordt telkens weer in het geheugen opgeroepen, ook tijdens de slaap. Als gevolg hiervan ontstaat er slapeloosheid, angst en heftige emoties. Je ervaart ook een slechtere concentratie en snel van dingen schrikken.
Andere mogelijke oorzaken zijn een paniekstoornis, hevige angsten, overmatig alcoholgebruik, medicatie of chronische slapeloosheid. In veel gevallen wordt er geen duidelijke oorzaak gevonden of gaat het om een combinatie van meerdere onderliggende problemen.
Slaapverlamming kan op elke leeftijd ontstaan. Uit onderzoek blijkt dat tieners er vaker mee te maken krijgen dan volwassenen.
Slaapparalyse en geesten of demonen
Vroeger werd gedacht dat slaapparalyse (slaapverlamming) te maken had met de aanwezigheid van geesten of demonen. Een logische gedachte, want je wordt wakker waarbij de ledematen zwaar aanvoelen. Je kunt je niet bewegen en er lijkt iets of iemand in de kamer te zijn. Mogelijk hoor je voetstappen of lijkt het alsof iemand naast je bed staat of je zelfs aanraakt.
Dit fenomeen duurt een aantal seconden tot minuten. Hierna is het voorbij en lijkt er niets aan de hand te zijn. Toch voelden de hallucinaties levensecht, en zoeken veel mensen hier een verklaring voor. Er wordt dan gezocht naar de aanwezigheid van geesten, demonen of buitenaardse wezens.
Hoe bijzonder het ook klinkt, slaapparalyse heeft niks met de aanwezigheid van een entiteit of demoon te maken.
Nee, je gaat er niet van dood
Dit verschijnsel is voor velen angstaanjagend, maar gelukkig niet gevaarlijk. Ondanks dat de spieren tijdelijk verlamd zijn blijven de ademhalingsspieren en de hartspier gewoon werken. Je kunt dus niet doodgaan van een slaapverlamming.
De oplossing voor het probleem
Wakker worden en tijdelijk verlamd zijn, dit gaat snel weer over. Wanneer je in paniek raakt dan duurt de slaapverlamming langer. Het eerste advies is dan ook: blijf rustig en laat het over je heen komen. Focus op kleine bewegingen van je lichaam. Misschien is het mogelijk om een vinger te bewegen, dit zorgt voor wat rust.
Verder is het belangrijk om voor een regelmatig slaappatroon te zorgen. Slaap 6 tot 8 uur per nacht. Ga op vaste tijdstippen naar bed en probeer ook elke dag rond hetzelfde tijdstip te staan. Vermijd alcohol, koffie of roken vlak voordat je gaat slapen. Het is ook beter om deze middelen overdag zoveel mogelijk te mijden.
Het is bekend dat mensen die op de rug slapen wat eerder last krijgen van slaapverlamming. Probeer daarom op de zij te slapen. Op de buik liggen is niet aan te raden, dit is slecht voor de nek en de rug.
Ontspanning is zeer belangrijk. Wissel werk met sport en beweging af, en doe regelmatig leuke dingen. Bijvoorbeeld met de partner, familie of vrienden. Ook alleen zijn er meer dan genoeg leuke dingen te doen. Stort je op een hobby, maak een wandeling in de natuur of zoek online wat afleiding.
Wil je comfortabel en prins(es)heerlijk slapen, denk dan ook eens aan een nieuw matras of hoofdkussen. Een oud matras biedt weinig ondersteuning en zakt teveel door. Hierdoor ervaar je wat sneller rugklachten of word je tussendoor veel wakker. Een gebroken nachtrust is niet erg bevorderlijk voor je geestelijk welzijn.
Reacties en ervaringen
Deel je ervaring over dit onderwerp, geef tips of reageer op andere gebruikers. De redactie controleert vooraf op spam of ongepaste reacties. Dit duurt maximaal 24 uur.