Sacrum fractuur – breuk van het heiligbeen

Bijgewerkt: 22 januari 2023

Het sacrum is het heiligbeen. Wanneer je een sacrum fractuur hebt dan gaat het dus om een breuk van het heiligbeen. Het vervelende is dat dit ernstige pijn met zich meebrengt. Zo kun je niet meer goed lopen en word je tot veel activiteiten beperkt. Hoe wordt een sacrum fractuur behandeld? In deze blogpost lees je hier alles over.

Uitleg over sacrum

Zoals gezegd is de sacrum betekenis: heiligbeen. Het gaat hier om een wigvormig bot dat het gewicht van het lichaam overbrengt naar de bekkengordel. Het sacrum maakt dan ook onderdeel uit van het bekken.

Je kunt je voorstellen dat het sacrum heel stevig moet zijn. Het heeft namelijk een ondersteunende functie. Maar door verschillende oorzaken kan het sacrum te zwak zijn. Het gevolg: het kan het gewicht niet meer dragen.

Oorzaak sacrumfractuur

Een sacrumfractuur ontstaat niet zomaar. Vaak is dit het gevolg van osteoporose oftewel botontkalking. Een sacrum fractuur zie je dan ook vaak bij oudere vrouwen ontstaan. Maar er zijn nog andere oorzaken voor een sacrum fractuur.

Reumatoïde artritis is een bekende veroorzaker. Daarnaast komt het ook vaker voor bij mensen die een levertransplantatie hebben ondergaan. Gebruik je regelmatig steroïden? Helaas kan dit ook een breuk van het heiligbeen veroorzaken.

Nog meer veroorzakers: heup orthese, zwangerschap, de ziekte van Paget, anorexia nervosa en hypoparathyreoïdie. Bij dit laatste werken de bijschildklieren te hard en komt er te veel aan bijschildklierhormoon vrij.

Symptomen van een sacrum fractuur

Vaak maakt een sacrum fractuur onderdeel uit van een bekkenfractuur. Bij een gebroken heiligbeen (sacrum fractuur) ontstaan de volgende symptomen:

• Pijn in de rug of bil
• Een pijnlijke heup, lies of bekken
• Moeite met wandelen
• Aanraakgevoelig

Het risico van een sacrumfractuur is dat zenuwen kunnen beschadigen. Het gaat hier om zenuwen die de werking van de darmen en blaas ondersteunen. Bij een zenuwbeschadiging treedt er vaak incontinentie, blaasverlamming en zenuwpijn op.

De diagnose

In veel gevallen wordt de diagnose door een fysiotherapeut of specialist (arts) gesteld. Vaak gebeurt dit aan de hand van lichamelijk onderzoek. Soms wordt er een röntgenfoto, een CT-scan of een MRI gemaakt. Een sacrumfractuur is op een botscan goed zichtbaar.

Behandeling sacrum fractuur

Bij een sacrum fractuur zijn verschillende behandelingen mogelijk. Pijnstilling is de eerste behandelmethode. Dit kan met paracetamol maar ook met een NSAID. Deze laatste werkt niet alleen pijnstillend maar ook ontstekingsremmend. In sommige gevallen wordt een NSAID gedurende de eerste maand na de heiligbeenbreuk afgeraden, omdat dit de genezing kan vertragen.

Vroeger werd bedrust aanbevolen. Het probleem bij bedrust is dat er weer andere klachten kunnen ontstaan, waaronder verdere verzwakking van spieren aan botten. Daarom wordt fysiotherapie toegepast. Een massage met eventueel elektrische stimulatie vermindert pijnklachten. Daarnaast bestaat behandeling uit loopoefeningen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van krukken of een rollator.

Ook oefeningen in het water helpen enorm. Het versterkt de spieren en ontspant, waardoor oefeningen in het water tevens pijnstillend werkt.

De eerste effecten van fysiotherapie zijn na 2-4 weken merkbaar. In totaal kan het tot 12 maanden duren voordat de pijnklachten helemaal weg zijn. In de meeste gevallen duurt het enkele weken voordat de pijnklachten voldoende afnemen om weer dagelijkse activiteiten te doen. Toch blijft het belangrijk om gedurende de eerste zes weken het bekken niet te belasten.

Medicatie ter ondersteuning

Omdat een sacrum fractuur vaak als gevolg van osteoporose ontstaat wordt er veelal calcium en vitamine D voorgeschreven. Dit is ter behandeling van osteoporose maar herstelt ook de breuk.

Een zenuwblokkade

Helaas kan een sacrumfractuur ook tot beschadiging van de zenuwen leiden. In dit geval helpt een zenuwblokkade, dit is een belangrijke vorm van pijnbestrijding. Uiteindelijk kan de zenuwschade herstellen, dit verschilt echter per persoon.

Sacrum fractuur en operatieve behandeling

Wanneer een sacrum fractuur onderdeel uitmaakt van een bekkenbreuk dan is de behandeling vaak operatief. In andere gevallen wordt er niet operatief ingegrepen, dit hangt een beetje van de leeftijd van de patiënt maar ook van de ernst van de breuk af. Bij jongere mensen geneest een bekkenfractuur vaak beter.

Soms groeit het bekken scheef aan elkaar terug. Hierdoor kunnen niet alle bewegingen even goed worden uitgevoerd. Er ontstaan sneller rugklachten en er kunnen problemen met het naar voren draaien van de voet aanwezig zijn.

Soms is het bekken niet gebroken en is er ook geen sacrum fractuur aanwezig maar zijn de banden aan de voorkant en achterkant gescheurd. In dit geval is er sprake van een instabiel bekken. Ook dan volgt een operatie.

Is sacrum fractuur therapie altijd nodig?

Veel mensen met een sacrum fractuur vragen zich af of therapie wel noodzakelijk is. Ja, dit is zeker aan te raden. Dit geldt niet alleen na een operatieve behandeling maar ook wanneer er niet geopereerd wordt. Fysiotherapie helpt tegen pijn en stijfheid. Bovendien leer je op een goede en verantwoorde manier bewegen (lopen).

Fysiotherapie naar aanleiding van een sacrum fractuur wordt in veel gevallen door de zorgverzekeraar vergoed (basisverzekering of aanvullende verzekering). Vraagt dit voor de zekerheid altijd bij de eigen zorgverzekeraar na.