Pijn in de benen en zwanger

Bijgewerkt: 29 januari 2023

Tijdens de zwangerschap krijgt te maken met verschillende lichamelijke klachten. Pijn in de benen en zwanger, een veelgehoorde combinatie. Deze en andere klachten wordt door hormonen maar ook door de groeiende baarmoeder veroorzaakt. Dat je pijn in de benen hebt heeft vaak mijn bekkeninstabiliteit of spataderen te maken. Er kunnen ook andere oorzaken voor pijnlijke benen zijn. Hieronder vind je meest voorkomende oorzaken en wat je zelf kunt doen.

Zwangerschapsklachten horen erbij

Tijdens de negen maanden zwangerschap kun je last hebben van verschillende klachten. De meeste klachten treden in de eerste drie maanden van de zwangerschap op. Denk hierbij aan vollere borsten, vaker plassen, buikpijn, innestelingsbloeding en misselijkheid. Later in de zwangerschap ontstaan er klachten als kuitkrampen, spataderen, bandenpijn en brandend maagzuur.

Helaas zijn de meeste klachten niet te voorkomen maar wel te verminderen of te verlichten. Zwanger zijn gaat nou eenmaal gepaard met lichamelijk ongemak.

Pijn in de benen en zwanger

Naast pijn aan de rug of de buik is pijn in de benen ook een veelgehoorde klacht. Dit treedt vaak later in de zwangerschap op maar kan ook al eerder ontstaan. Hier zijn verschillende oorzaken voor te vinden. Hieronder vind je de bekendste oorzaken van pijn in de benen tijdens de zwangerschap.

Spataderen

Sommige vrouwen krijgen er last van, anderen weer niet: spataderen of spataders. Hierbij ontstaat er vermoeidheid in de benen bij langdurig staan, maar ook zitten kan al klachten geven. Daarnaast is er soms sprake van pijn. Spataderen zijn zichtbaar als kronkelende blauwe tot paarsblauwe lijntjes onder de huid. Niet bij iedereen is dit even zichtbaar. Dit hangt af van de dikte van de huid. De lijntjes kunnen gezwollen zijn, maar ook dit verschilt weer per vrouw. Daarnaast kan er een enkele spatader aanwezig zijn, maar vaak heb je er meerdere.

Hoe ontstaan spataderen? Tijdens de zwangerschap maakt je lichaam verschillende hormonen aan. Het hormoon progesteron heeft een verslappende werking op de vaatwanden. De baarmoeder groeit door, en hierdoor krijgt het lichaam steeds meer moeite om het bloed terug omhoog te pompen. Vooral bij de benen is dit als eerste merkbaar. De druk in de aderen wordt in de zwangerschap steeds groter. Slapper wordende vaatwanden zorgen ervoor dat het bloed niet meer voldoende naar het hart teruggepompt kan worden.

Om deze momenten heb je het meest last van spataderen

Vooral langdurig staan veroorzaakt of verergert spataderen, doordat het lichaam telkens tegen de zwaartekracht in moet werken. Ook te strakke of knellende kleding en het dragen van hoge hakken bevorderen de klachten. Zonnewarmte of een warm bad/ douche zorgt ervoor dat de vaten meer verwijden wat nog meer klachten als gevolg heeft.

Behandeling van spataderen

Heb je last van spataderen? Veel vrouwen hebben baat bij het dragen van steunkousen. Die moet je voor het opstaan aantrekken. Daarnaast is langdurig met de benen over elkaar zitten of stilstaan niet aan te raden. In de meeste gevallen verdwijnen spataderen na de zwangerschap weer of verminderen in ieder geval.

Kuitkrampen

Nog een oorzaak voor pijn in de benen, kuitkrampen. Dit verschijnsel treedt vooral in de nacht op. Je schiet plots rechtop en grijpt naar je kuit. Voor veel zwangeren is dit een herkenbaar verschijnsel, maar ook de partners kunnen dit beamen. Vaak ontstaan kuitkrampen tijdens het tweede trimester en verergeren met het verstrijken van de maanden. De klachten verdwijnen weer na de bevalling.

De precieze oorzaak van kuitkrampen is niet bekend, maar vermoedelijk heeft de bloedstroom ermee te maken. Ook nu weer hebben de zwaarder wordende baarmoeder en de bloedstroom in de benen hiermee te maken. Daarnaast kunnen de spieren in de benen oververmoeid raken. Het zijn juist de benen die dit gewicht moeten dragen. Als laatste wordt er wel eens gedacht dat een tekort aan het mineraal magnesium de oorzaak zou kunnen zijn voor kuitkrampen.

Behandeling van kuitkrampen

Bij een aanval van kuitkramp kun je het been het beste helemaal strekken. Trek hierbij de tenen richting de knie. Dit kun je zelf doen, maar ook de partner kan dit voor jou doen. Vaak verdwijnt de pijn dan snel. Toch kan de kuit nog enige uren gevoelig blijven. Even wandelen of een warme kruik tegen de kuiten zorgt ervoor dat de kramp niet snel terugkomt. Slapen op de linkerzij zorgt voor een betere doorbloeding. Voldoende drinken en voldoende beweging zouden de klachten moeten verminderen. Soms helpen magnesiumtabletten, maar dit is niet bij iedereen het geval.

Een leuk huismiddeltjes is het leggen van een stukje zeep of een ijzeren vijl onder het matras, ter hoogte van de kuiten. Bij sommige vrouwen blijkt dit te werken. Of dit te maken heeft met een psychisch effect of het daadwerkelijk helpt, is nooit bewezen. Baat het niet, dan schaadt het niet.

Bekkenklachten of bekkeninstabiliteit

Veel zwangere vrouwen denken dat ze last hebben van bekkeninstabiliteit, maar dit valt in de praktijk wel mee. Vaak gaat het hier om bekkenklachten. Hormonen tijdens de zwangerschap zorgen ervoor dat het kraakbeen dat de verbinding vormt tussen het bekken verweekt. Dit lijkt eng, maar dit is in werkelijkheid nodig om tijdens de bevalling een doorgang te maken voor de baby.

Vaak geeft dit ver weken wat lichte klachten als bekkenpijn. Wanneer deze verweking overdreven wordt dan spreek je echt van bekkenstabiliteit. Van symfysiolyse spreken we wanneer deze verbinding extreem los wordt.

Klachten en behandeling van bekkeninstabiliteit

Bekkenklachten of bekkeninstabiliteit geeft klachten als pijn aan het bekken, pijn aan de bovenbenen (vooral de binnenkant), pijn aan de onderrug en een waggelende gang tijdens het lopen. Er is vooral sprake van pijn aan het schaambeen, de rechter-of linkerbil en/of pijn aan het stuitje. Omdraaien in bed is pijnlijk. Bepaalde bewegingen kunnen moeilijker uitgevoerd worden zoals draaien en bukken. Langdurig lopen of staan kan pijnlijk zijn. Ook ontstaat er vaak startpijn en vermoeidheid.

Afhankelijk van de klachten kun je soms fysiotherapie nemen. Bedenk dat ruim 2 tot 10 procent van alle zwangere vrouwen te maken krijgt met bekkeninstabiliteit. Een nog grotere groep heeft last van algemene bekkenklachten. Voor deze laatste groep is vaak geen fysiotherapie nodig, maar kun je de bewegingen wel aanpassen zodat pijnklachten verminderen.

Vocht vasthouden

Tijdens de zwangerschap houd je meer vocht vast dan normaal. Dit levert normaal gesproken geen pijnklachten op. Toch kunnen je voeten en enkels er gezwollen uitzien. Ervaar je ook nog eens een in de benen, dan is er misschien meer aan de hand. Denk maar aan een hoge bloeddruk. De verloskundige of arts controleert de bloeddruk regelmatig. Ook kun je eventueel een bloeddrukmeter in huis halen.

Bekijk bloeddrukmeters

Houd je veel vocht vast? Beweeg dan voldoende. Ook moet je dagelijks voldoende drinken, hierdoor houdt je lichaam minder vocht vast. Leg bij rust de voeten wat hoger. Zo kan het bloed in de benen goed terugstromen.