Overdreven veel slapen: oorzaak en de gevolgen

Bijgewerkt: 2 februari 2023

Iedereen is wel bekend met een slaaptekort, maar overdreven veel slapen lijkt nauwelijks voor te komen. Toch bestaat het echt. Wat velen niet weten is dat veel slaap net zo slecht is voor de gezondheid als een tekort.

Het lichaam herstelt zichzelf

Slaap is belangrijk want het geeft het lichaam de kans om te herstellen. Niet alleen lichamelijk maar ook psychisch. Tijdens de nachtelijke uren verwerk je emoties en herstelt het lichaam van overbelasting, trauma’s en wondjes. Te weinig rust leidt tot gezondheidsproblemen, dus je zou denken dat veel slapen goed is.

Wanneer je ziek bent is veel slapen inderdaad beter. Het lichaam bespaart hierdoor energie, dat vervolgens in het herstel wordt gestoken. Maar wist je dat overdreven veel slapen op de lange duur hartstikke slecht is?

Oorzaken van iemand die teveel slaapt

De mens heeft gemiddeld 8 uur per dag aan slaap nodig. Sommigen hebben behoefte aan iets meer, anderen doen het goed op 6 uurtjes nachtrust. Wanneer je elke dag langer dan 9 uur achter elkaar slapend doorbrengt, dan wordt er gesproken van overmatige slaap.

De grootste oorzaken ligt in een ondiepe slaap. Hierdoor kan het lichaam onvoldoende herstellen en zal het de slaapperiode verlengen. Daarnaast kan het gebruik van bepaalde middelen een oorzaak zijn, bijvoorbeeld medicatie of alcohol. Ook de slaapomgeving speelt een grote rol. Wanneer je veel en vaak van omgevingsgeluiden wakker wordt of je hebt last van warmte of kou, dan komt dit de nachtrust niet ten goede.

Soms zijn slaapgewoonten de veroorzaker. Je bent bijvoorbeeld gewend om heel laat of juist heel vroeg naar bed te gaan, waardoor je op een ongebruikelijk tijdstip wakker wordt of te lang doorslaapt.

De meest bekende oorzaken op een rij

We hebben onderzoek gedaan naar de bekendste oorzaken voor overmatig veel slapen. We kwamen tot de volgende conclusie.

Veel lichamelijke pijn zorgt ervoor dat je moeilijker in slaap valt, tussendoor veel wakker wordt en juist in de ochtend langer doorslaapt.

Stress en depressie zijn ook twee belangrijke veroorzakers. Wanneer dit te lang aan blijft houden kan er zelfs sprake zijn van een chronisch slaaptekort. Verder hebben mensen met een cognitieve beperking vaker last van lange slaapgewoonten.

Opvallend is dat steeds meer mensen tijd in bed doorbrengen zonder dat ze zich bezighouden met slaap. Dit heeft te maken met de smartphone die verleidt tot het kijken op social media of het volgen van een film of serie. Door gedurende een lange tijd in een donkere slaapkamer door te brengen wordt de slaapcyclus beïnvloed.

De milde en ernstige gevolgen

Mensen die te lang slapen voelen zich lusteloos en vermoeid, hebben geen zin of tijd voor sport of sociale contacten en hebben vaker last van onderliggende ziektes.

Hoger risico op obesitas en diabetes

Wanneer je te weinig slaapt kom je energie tekort. De hersenen zullen het lichaam aanmoedigen om energie te besparen. Bij een slaaptekort komt onder meer van het hormoon gherlin vrij. Dit hormoon zorgt ervoor dat je meer hongergevoelens krijgt waardoor je meer gaat eten. Het is duidelijk dat mensen met een chronisch slaaptekort meer risico hebben op het ontwikkelen van obesitas en diabetes.

Waarschijnlijk komt dit omdat mensen die lang doorslapen geen tijd nemen voor een gezond en goed ontbijt. Ze zijn sneller geneigd om te snacken, bijvoorbeeld een frikandelbroodje als ontbijt.

Meer kans op hartaandoeningen of een beroerte

Slaap wordt aangestuurd vanuit de hersenen maar heeft hier ook invloed op. Het zijn namelijk de hersenen die emoties en herinneringen verwerken en afvalbijproducten opruimen. Tijdens slaap worden ook neurotransmitters in evenwicht gebracht.

Het is dan ook niet zo vreemd dat slaap een grote invloed heeft op de geestelijke gezondheid en het humeur. Maar het beïnvloedt ook de kans op hartaandoeningen of een beroerte. Uit een studie bleek dat langslapers twee keer zoveel risico lopen op pijn op de borst als gevolg van angina. De kans op een hartziekte is bij deze groep met 10% verhoogd.

Over een periode van 11 jaar deed de universiteit van Cambridge onderzoek naar het slaapgedrag van bijna 10.000 Europeanen. Het viel op dat mensen die dagelijks meer dan 8 uur achter elkaar slapen tot wel 46% meer kans hebben een beroerte.

Bronnen:
https://jamanetwork.com/journals/jama-health-forum (onderzoek naar overdreven veel slapen en het risico op hartaandoeningen)
https://www.medscape.com/viewarticle/840591 (universiteit van Cambridge, onderzoek slaapgedrag en beroerte)