Monstername legionella: zo weet je of drinkwater veilig is

Vooral in de zomermaanden hoor je veel over legionella, ook wel bekend als de veteranenziekte. Het wordt veroorzaakt door de legionella bacterie. Deze bacterie komt in stilstaand en warm water voor. De bacterie groeit vooral wanneer het water opwarmt en lange tijd stilstaat. Dat kan ook thuis gebeuren, bijvoorbeeld in de vijver of de boiler.

Een monstername legionella is iets dat sommige bedrijven uit laten voeren. Hierbij wordt gekeken of het drinkwater voldoet aan de vastgestelde eisen. Voor de thuissituatie is een legionella monstername niet nodig. Toch kan het ook in deze situatie handig zijn om te bekijken of je legionella in het water hebt.

Legionellabacterie en vermenigvuldigen

Legionella is een geslacht van bacteriën dat uit meer dan 40 soorten bestaat. Vooral Legionella pneumophila is een bekende, deze veroorzaakt de ziekte legionellose (veteranenziekte).

Van nature komt deze bacterie in zoet water voor, vaak in lage aantallen. Wanneer water lange tijd stilstaat en opwarmt is dit een ideale omgeving om te vermenigvuldigen. Dit gebeurt wanneer het water een temperatuur tussen de 25 °C en 60 °C heeft. Een watertemperatuur van 37 °C is helemaal ideaal.

Een andere voorwaarde voor groei van deze bacterie is de aanwezigheid van een biofilm. Dit is een laag van micro-organismen dat omgeven is door slijm. Vaak zie je deze slijmlaag in de zomermaanden op het oppervlak van vijvers en ander stilstaand water liggen.

Symptomen veteranenziekte

Bij inademen van deze bacterie kunnen er verschillende ziekten ontstaan. De meest bekende ziekte is legionellose oftewel veteranenziekte. Bij deze ziekte worden de luchtwegen en longen aangetast.

De meest voorkomende variant is een longontsteking die in veel gevallen mild verloopt. Toch kan deze longontsteking ook zeer ernstig zijn en dodelijke aflopen. Het overlijdensrisico ligt tussen de 5 en 25 procent.

Legionellagriep is een andere variant van de veteranenziekte. Hierbij treedt er geen longontsteking op. Behandeling is in dit geval niet nodig.

Zo weet je of er legionella in water zit

Het probleem is dat je de legionellabacterie niet ziet. Toch zijn er een aantal herkenningspunten. Bijvoorbeeld wanneer er een slijmerig of olieachtig laagje op stilstaand water ligt. Wanneer dit water ook nog eens een temperatuur van boven de 25 °C heeft dan is het opletten geblazen.

De legionellabacterie zie je niet en vaak ruik je hem niet. Stinkend kraanwater of stinkend stilstaand water kan duiden op de aanwezigheid van de legionellabacterie. Wanneer kraanwater stinkt is het niet verstandig om hiervan te drinken.

Monstername legionella

Het is mogelijk om water te testen op legionella. Voor particulieren is er een eenvoudige zelftest of thuistest beschikbaar. Deze test kost tussen de 49 en 119 euro. Dit is een beetje afhankelijk van de aanbieder, het type test aan wat hier allemaal bijzit. De duurdere testen bestaan uit een complete kit inclusief laboratoriumfles, icepack, handleiding en een retourlabel.

Om de test uit te kunnen voeren is het nodig om minimaal 1 liter water naar het laboratorium te sturen. De complete kit voorziet hierin.

Voor bedrijven is er de professionele monstername legionella. Hierbij wordt bekeken of het drinkwater op locatie voldoet aan de wettelijke eisen. Voor eigenaren van prioritaire drinkwaterinstallaties is een legionella monstername verplicht.

De kosten voor een monstername legionella (voor bedrijven) begint vanaf € 95 exclusief btw. Vaak lopen de kosten nog hoger op.

Besmetting met legionellabacterie voorkomen

Ben je een tijdje van huis geweest en heb je het sanitaire water niet gebruikt? Dan is het belangrijk om de kranen eerst een tijdje door te laten lopen. Doe dit zeker in de zomermaanden. Draai eerst de kraan open die het dichtst bij de watermeter ligt. Laat het water rustig stromen, het mag niet alle kanten op spetteren.

Draai ook de warmwaterkraan open en laat dit gedurende een minuut lopen. Laat vervolgens andere kranen ook doorgelopen. Op deze manier spoel je legionellabacteriën weg. Hierna is het water weer veilig als drinkwater.

Stilstaand water in de tuin

Wees voorzichtig met stilstaand water in de tuin. Denk hierbij aan een vijver, zwembad of een vogelbadje. Wanneer dit water opwarmt en weinig in beweging komt dan kan de legionellabacterie hier flink in groeien. Wanneer het water omhooggespat of je gebruikt het als sproeiwater dan kun je druppeltjes inademen. Op deze manier krijg je de bacterie binnen.

Gebruik je de tuinslang een tijdje niet? Vaak blijft er water in de tuinslang staan. Wees hier voorzichtig mee want ook hierin kunnen zich bacteriën bevinden. Het is aan te raden om het spuitstuk van de tuinslang een stuk van je af te leggen en vervolgens het water gedurende 1 minuut te laten lopen.

De boiler en warmtepompboiler

Om energie en vooral kosten te besparen stellen veel mensen de boiler op een lagere temperatuur in. Dit bespaart zeker op de kosten maar is ook risicovol. Legionella kan namelijk groeien wanneer de temperatuur in het water onder de 60 °C ligt.

Ook de warmtepompboiler vormt een risico, deze heeft namelijk een lagere temperatuur. Om de groei van legionella te beperken is het belangrijk dat het water regelmatig tot minimaal 60 °C wordt verwarmd.