Je kind is laat met tanden wisselen

Bijgewerkt: 2 oktober 2023

Sommige kinderen wisselen al vroeg hun tanden. Anderen zijn op tienerleeftijd nog steeds bezig. Soms zijn tanden of kiezen in de puberteit nog niet gewisseld. Wanneer het wisselen gebeurt, hangt van de ontwikkeling van de botstructuur af. Is je kind laat met tanden wisselen? Ontdek wanneer je in actie moet komen.

Leeftijd wisselen van de tanden

Bij de meeste kinderen wisselen de tanden wanneer ze 6 tot 7 jaar oud zijn. Maar het kan ook dat het kind 4 of 5 jaar oud is. Geen paniek wanneer je kind 8 jaar is wanneer het voor het eerst gaat wisselen. Ook dit is geen probleem.

Je kind is laat met tanden wisselen wanneer het ouder dan 8 jaar is en het is nog steeds niet gebeurd.

De normale ontwikkelingsfasen

Hieronder zie je hoe het doorkomen van tanden en kiezen en het wisselen normaal gesproken verloopt.

• 6-9 maanden: de eerste snijtanden komen door
• 16 maanden: doorbreken van de voorste melkkiezen
• 20 maanden: doorbreken van de melkhoektanden
• 24-30 maanden: doorbreken van de achterste melkkiezen
• 5-6 jaar: doorbreken grote kiezen
• 6-8 jaar: wisselen snijtanden en hoektanden
• 9-11 jaar: wisselen voorste kleine kiezen
• 11-12 jaar: wisselen achterste kleine kiezen
• 11-13 jaar: doorbreken grote kiezen
• 18 jaar of ouder: doorbreken verstandskiezen

Wanneer is je kind laat met tanden wisselen?

Wanneer het doorbreken van de eerste snijtanden na 10 maanden nog niet plaatsvindt, is je kind hier laat mee. Het wisselen van de tanden gebeurt vanaf de leeftijd van zes jaar, soms al eerder. In principe moeten de tanden en kiezen op de leeftijd van 6-12 jaar gewisseld zijn.

Is je kind ouder dan acht jaar en heeft het nog geen snijtanden en hoektanden gewisseld? Dan is het hier laat mee. Dit geldt ook wanneer de kiezen na het 12^e jaar nog niet gewisseld zijn.

Oorzaken van laat zijn met tanden wisselen

Het is niet altijd een probleem wanneer je kind later is met tanden wisselen. Vaak heeft dit met genetische aanleg te maken heeft. Het is dan niet nodig om de tandarts om advies te vragen.

Soms zijn er wel onderliggende oorzaken voor het laat wisselen. Hieronder vind je de meest voorkomende problemen, en wat jijzelf of eventueel de tandarts kan doen.

Malocclusie – tanden die niet goed op elkaar passen

Soms is je zoon of dochter laat met tanden wisselen, omdat het gebit niet goed op elkaar past. Je spreekt in dit geval van malocclusie. Wat je merkt is dat je kind de tanden niet goed tegen elkaar kan zetten. Hierdoor sluit het niet goed aan.

Zoiets zorgt voor extra spanning in het kaakgewricht. Als gevolg hiervan kan er pijn ontstaan. Niet alleen in de kaak maar ook in het aangezicht.

Verder kunnen er andere klachten of problemen optreden. Bijvoorbeeld slaapapneu of een spraakstoornis. Of malocclusie is het gevolg van een onderliggende aandoening. Dit is het geval bij gewrichtsreuma, een gespleten lip en verhemelte. Dit neuspoliepen en keelamandelen kunnen juist voor verergering van de klachten zorgen.

Bij kinderen met malocclusie is het belangrijk om het gebruik van de fopspeen of de duim zo snel mogelijk af te bouwen. In ieder geval voordat het kind drie jaar oud is. Zo kan het gebit zich nog corrigeren.

Een regelmatige controle door de tandarts is belangrijk. Eventueel zal de tandarts tijdig doorverwijzen naar de orthodontist.

Een afwijkende ontwikkeling van het gebit

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom het gebit zich niet goed of normaal ontwikkelt. Vaak merk je dit doordat de tanden en kiezen laat wisselen. Vooraf hieraan begint het doorbreken van de eerste tandjes later dan normaal. Je merkt het dus vaak al op babyleeftijd.

Bij een afwijkende ontwikkeling kan het wisselen zelfs pijn doen. Ook merk je dat er soms meer dan zes maanden tussen het wisselen van de tanden tussen de rechter kaakhelft en de linker kaakhelft zit.

Ga regelmatig met je kind naar de tandarts. Deze houdt het proces van wisselen goed in de gaten. Eventueel wordt je kind doorverwezen naar de orthodontist of een specialist.

Melktand valt uit, nieuwe tand breekt niet door

Het komt wel eens voor dat de melktand netjes uitvalt, maar de nieuwe tand niet doorbreekt. Het kan dat de nieuwe tand scheef zit. Hierdoor wordt hij tegengehouden door omliggende tanden/kiezen, en kan niet goed doorbreken.

Afhankelijk van de ernst van de situatie, moet het gebit met een beugel worden gecorrigeerd. Maar het kan ook dat een operatieve ingreep nodig is, vaak in combinatie met een beugel.

Nieuwe tand breekt door, melktand zit nog vast

Andersom kan ook: de nieuwe tand breekt al door maar de melktand blijft vastzitten. Normaal gesproken zal de nieuwe tand tegen de melktand duwen, waardoor deze los komt.

Gebeurt dit niet dan kan de tandarts de melktand met een tangetje losmaken. Hierbij kijkt de tandarts eerst in hoeverre de melktand loszit. Zit deze al zeer los, dat is een klein tikje zonder verdoving voldoende. Maar soms is een verdoving toch nodig.

Wat kun je zelf doen? Kijk of de melktand wiebelt. Is dit het geval, geef je kind dan het advies om een paar keer per dag met de melktand te wiebelen (heen en weer te bewegen). Meestal komt hij na enkele dagen vanzelf los.

Eventueel kun je een schone zakdoek nemen en hiermee de tand of kies vastpakken. Vervolgens trek je hem los. Dit kan met een kleine bloeding gepaard gaan. Uiteraard moet je deze methode alleen toepassen wanneer je zeker weet dat de tand of kies voldoende los zit. Vind je deze methode eng, ga dan met je kind naar de tandarts.

Nieuwe tanden staan scheef

Bij sommige kinderen komen de nieuwe tanden scheef door. In veel gevallen herstelt zich dit vanzelf. Maar wanneer de tanden en kiezen scheef blijven staan, dan zal de tandarts je kind naar een orthodontist doorverwijzen.

De orthodontist is een specialist op het gebied van rechte tanden en kiezen. Middels een beugel wordt de stand van tanden en kiezen gecorrigeerd. Er zijn verschillende soorten mondbeugels. Welke nodig is, hangt van het onderliggende probleem af.

Een mondbeugel wordt meestal toegepast wanneer alle tanden en kiezen zijn gewisseld. Voor die tijd heeft het vaak geen zin om al een vaste beugel te dragen. Maar een uitneembare beugel kan wel wanneer je kind nog melktanden heeft.

Je kunt je afvragen waarom een beugel bij melktanden nodig is. Door de melktanden in de juiste stand te zetten, begeleiden ze de nieuwe tanden die nog moeten doorbreken. Een beugel bij melktanden wordt zelden toegepast. Dan moet het probleem wel heel erg groot zijn.

Doet een wiebeltand pijn?

Het ene kind heeft helemaal geen pijn bij tanden wisselen. Bij het andere kind doet een wiebeltand pijn. Je kunt van tevoren dus niet zeggen of een kind hier last van gaat krijgen. Gelukkig duurt het niet zo lang voordat een wiebeltand eruit is. Op het moment dat hij los komt te zitten, valt hij vaak na enkele dagen uit.

Duurt dit erg lang of heeft je zoon of dochter veel pijn? Maak dan even een afspraak bij de tandarts.