Gezwollen tandvlees oorzaak en behandeling

Iedereen heeft wel eens last van gezwollen tandvlees. Vaak is dit tijdelijk en na enkele dagen ben je ervan af. Toch kan deze zwelling langer aan blijven houden of vaker terugkeren. Soms in combinatie met bloedingen. Heb je last van gezwollen tandvlees? We leggen meer uit over de oorzaak en behandeling.

Gingivitis of ontstoken tandvlees

De meest voorkomende oorzaak van gezwollen tandvlees is gingivitis. Ondanks de vreemde naam is dit geen enge ziekte. Het gaat hier om een ontsteking van het tandvlees. Met goed poetsen verdwijnt deze ontsteking vanzelf. Wanneer je hier niets tegen doet kan de ontsteking zich steeds verder uit te breiden. Als gevolg hiervan kunnen je tanden zelfs uitvallen.

Hoe ontstaat gingivitis? Wanneer je gedurende de dag eet en drinkt dan vormt zich een laagje tandplak op je tanden en kiezen. Tandplak bestaat uit voedselresten, speeksel en bacteriën. Het zijn de bacteriën die voor een ontsteking zorgen. Als gevolg hiervan gaat het tandvlees opzwellen.

Naast gezwollen tandvlees krijg je ook last van roodheid en soms bloedingen. Het tandvlees gaat vooral bloeden wanneer je het poetst. Ook kan het gevoelig zijn of pijnlijk aanvoelen.

Ontstoken tandvlees behandelen

Het is niet zo moeilijk om ontstoken tandvlees te behandelen. Het belangrijkste is dat je de tandplak weghaalt. Dit doe je door twee keer per dag goed te poetsen. Gebruik een zachte tandenborstel en zet deze in een hoek van 45° tegen het tandvlees aan, maar wel op de tand of kies. Zo kunnen de haartjes van de borstel onder het randje van het tandvlees komen. Hiermee poets je tandplak en bacteriën weg.

Verder is het belangrijk dat je de ruimte tussen tanden en kiezen elke dag goed schoonmaakt. Hiervoor gebruik je tandenstokers of een ragertje. Flosdraad kan ook maar dit kan je tandvlees beschadigen.

Parodontitis, wanneer de ontsteking langer blijft bestaan

Doe je niks aan het gezwollen tandvlees en blijf je slecht poetsen? Dan kan de ontsteking overgaan in parodontitis. Hierbij is het tandvlees altijd gezwollen en ziet er rood uit. Ook voelt het tandvlees pijnlijk aan. Pijn voel je niet alleen tijdens het poetsen maar ook wanneer je iets hards eet, bijvoorbeeld een stukje stokbrood.

Verder kan het tandvlees heel makkelijk bloeden. In een vergevorderd stadium gaan tanden of kiezen losser staan. Dit komt omdat de bacteriën naar boven zijn gekropen en het kaakbot aantasten. Als gevolg hiervan verliezen tanden en kiezen aan stabiliteit.

Parodontitis is zo ernstig dat tanden en kiezen uiteindelijk uit kunnen vallen. Ook kunnen bacteriën via de bloedbaan in je lichaam terechtkomen en voor ontstekingen zorgen.

Gezwollen tandvlees door een allergische reactie

Soms ben je allergisch voor bepaalde voedingsmiddelen. Je kunt bijvoorbeeld allergisch zijn voor noten en agenda’s, rauwe groenten, fruit of andere voedingsmiddelen. De allergische reactie bestaat uit tintelingen of zwelling in de mond. Dit kan aan het tandvlees, de tong en de lippen ontstaan.

In ernstige gevallen zwelt de keel op waardoor je het benauwd krijgt. In dit geval is medische hulp direct nodig. Zwelt alleen je tandvlees na het eten van bepaald voedsel? Dan hoeft dit niet direct met een allergie te maken te hebben.

Beschadigd tandvlees

Het komt wel eens voor dat je een hard stukje brood, chips of iets anders eet dat in je tandvlees prikt. Hierdoor raakt het tandvlees beschadigd. Het wondje zorgt voor irritatie waardoor het tandvlees opgezwollen uitziet. Ook kan dit plekje gevoelig of pijnlijk zijn. Soms zie je een bloeding maar dit hoeft niet altijd zo te zijn.

Beschadigd tandvlees geneest vanzelf. Het is belangrijk om het gebit goed te blijven verzorgen. Doe dit twee keer per dag. Is poetsen en schoonmaken even te pijnlijk? Dan kun je tijdelijk een spoelmiddel gebruiken.

Wanneer er een flinke beschadiging in het tandvlees zit is het beter om even langs de tandarts te gaan. Een grote wond moet soms gehecht worden. Soms doet de tandarts dit maar het kan ook dat je door wordt verwezen naar de kaakchirurg (in het ziekenhuis).

Opgezwollen tandvlees door verstandskies

Meestal breken verstandskiezen na je 18^e leeftijd door. Niet bij iedereen breken ze alle vier door. Bij sommigen komen ze nooit door, bij anderen slechts twee of drie. Het kan ook dat een verstandskies half doorbreekt. In dit laatste geval is er een groot risico op een ontsteking. Dit komt omdat er ruimte onder het tandvlees ontstaat waar bacteriën makkelijk bij kunnen.

Wanneer de verstandskies niet goed doorbreekt dan kun je de tandarts hier beter na laten kijken. Deze bepaalt of de verstandskies moet worden weggesneden. Dit gebeurt vaak bij de kaakchirurg, uiteraard onder verdoving.

Tandvlees gezwollen door beugel

Vooral pubers lopen met een beugel rond, hoewel er ook steeds meer volwassenen zijn die hiervoor kiezen. Iedereen wil met een mooi en recht gebit rondlopen. Door een beugel kan het tandvlees gaan zwellen en soms zelfs bloeden.

Het is niet zo dat dit door de beugel komt maar door een gebrekkige mondhygiëne. Door die beugel kun je maar moeilijk poetsen en de ruimte tussen de tanden en kiezen schoonhouden. Wanneer je merkt dat de gezondheid van het tandvlees achteruitgaat is het verstandig om naar de orthodontist of mondhygiëniste gaan. Deze geeft uitleg over een goede mondhygiëne en hoe je met je beugel omgaat.

Heel soms zwelt het tandvlees op als allergische reactie op het materiaal van de beugel. Dit komt echter zelden voor.

Bij gebruik van antibiotica zwelt alles op

Gebruik je antibiotica omdat je ergens een ontsteking hebt? Dan kan het dat je tandvlees hierop reageert. Het gaat zwellen maar dit is vaak onschuldig. Wanneer je echter merkt dat je er andere klachten bijkrijgt dan is het goed om met de antibiotica te stoppen en met de behandelende arts contact op te nemen.

Wanneer je medicijnen gebruikt

Sommige medicijnen zorgen ook voor zwelling van het tandvlees. Dit is een vrij zeldzame bijwerking van bepaalde geneesmiddelen. Wanneer je merkt dat dit gebeurt is het belangrijk om dit zowel aan de arts als de apotheek te melden. Er wordt gekeken of je andere medicatie kan krijgen.

Wees vooral waakzaam bij het gebruik van anti-epilepticum diphantoïne en immunosuppressivum ciclosporine, deze staan bekend om gezwollen tandvlees als bijwerking.

Opgezwollen tandvlees door te hard poetsen

Goed poetsen is belangrijk want hiermee ga je ontstekingen tegen. Sommige mensen poesten net iets te goed. Door te hard te poetsen raakt het tandvlees geïrriteerd en soms zelfs beschadigd. Dit merk je door roodheid, gevoeligheid en zwelling.

Gebruik geen harde borstel en ook geen medium borstel. Het beste kun je overstappen op een zachte (soft) tandenborstel. Druk niet te hard op het tandvlees maar laat de tandenborstel zijn werk doen. Een elektrische tandenborstel is ook een goede keuze. Veel modellen laten een rood lampje branden wanneer je te hard drukt. Kijk daarom altijd uit naar een elektrische tandenborstel met druksensor, bijvoorbeeld de Oral B.

Een tandvleesabces

Wanneer je een infectie aan het tandvlees oploopt dan kan er een abces ontstaan. Dit is een puszakje dat gevuld is met bacteriën. Meestal ontstaat er een infectie doordat je het gebit slecht verzorgd. Ook kunnen er andere infecties aanwezig zijn waardoor zich dit naar het tandvlees uitbreidt.

Bij een tandvlees abces krijg je last van een slechte adem, soms koorts en is er een zwelling in de boven- of onderkaak aanwezig. Het tandvlees ziet rood en gezwollen uit. De aangedane tand of kies is vooral gevoelig wanneer je warme of koude dranken of etenswaren nuttigt.

Met een tandabces moet je niet te lang rond blijven lopen. Ga naar de tandarts of eventueel een spoedtandarts. Wanneer dit niet mogelijk is en kun je de pijn met paracetamol of ibuprofen dempen. Spoel de mond met een zoutoplossing, dit desinfecteert.

Tekort aan vitamine C of vitamine D

Eet je weinig groente en fruit en kom je nauwelijks buiten? Dan kun je een tekort krijgen aan vitamine C en/of vitamine D. Hierdoor krijg je allerlei klachten waaronder tandvlees dat gezwollen is. Ook merk je dat je immuunsysteem achteruitgaat waardoor je sneller ziek wordt.

Verder kun je last krijgen van vermoeidheid, pijn en de gewrichten, wondjes die slecht genezen en gewichtsverlies. Bij kinderen kunnen botten anders groeien wanneer ze te weinig vitamine D binnenkrijgen. Bij ouderen kunnen botten juist sneller breken.

Het is belangrijk om goed te eten. Bij een gebrek kun je eventueel supplementen of tabletjes innemen waarmee je vitamine C en vitamine D aanvult.

Ontsteking van de tandwortel

Wanneer de tandwortel ontstoken is dan spreek je van een wortelpuntontsteking. Vaak ontstaat dit door een niet-behandeld gaatje. Hierdoor kunnen bacteriën steeds dieper naar binnen dringen en veroorzaken uiteindelijk een ontsteking aan de wortel van de tand of kies.

Bij een ontsteking van de wortel voel je veel pijn. Vaak lijkt het alsof de tand of kies hoger staat terwijl dit helemaal niet het geval is. Tevens kan er een fistel ontstaan waaruit pus komt. Dit merk je door een vieze smaak in de mond.

Bij een ontsteking van de tandwortel kun je ook last krijgen van zwelling van het tandvlees. Dit is de minst erge klacht, de pijn is soms vreselijk. Na een tijdje kan de pijn verdwijnen en lijkt het probleem vanzelf weg te zijn. Dit klopt niet want op dat moment is de zenuw dood. De pijn kan water veel erger terugkeren.

Een ontsteking van de tandwortel moet altijd behandeld worden. Hierbij maakt de tandarts de tand of kies open en maakt de wortels geheel schoon. Hierna wordt de tand of kies gevuld.