De gevaren van social media: pesten, stalken en levensbedreigende situaties

Bijgewerkt: 25 februari 2024

Op de hoogte blijven, contact onderhouden met vrienden en een begon van informatie. Dat zijn de grootste voordelen van social media. Het is een leuke bezigheid en sommige verdienen hier zelfs hun inkomsten mee. Social media groeit enorm en tegenwoordig hebben zelfs de allerjongsten én senioren een account.

Wees je bewust van de gevaren van sociale media. Spionage, phising, schending van privacy en cyberpesten zijn enkele van die gevaren. Er is echter nog veel meer.

Nadelige effecten op de gezondheid

Een van de grootste nadelen van social media is dat het je mentale en lichamelijke gezondheid aan kan tasten. Het heeft voornamelijk impact op de mentale gezondheid, wat weer door kan slaan naar lichamelijke klachten.

Veel jongeren en volwassenen vergelijken zichzelf met anderen op social media. Wanneer je toch al slecht in je vel zit ga je negatieve gevoelens ontwikkelen. Dit zorgt voor weinig zelfvertrouwen, minder sociale contacten en eenzaamheid.

Sommigen besteden zoveel aandacht aan social media dat ze vergeten om gezond te eten. Bovendien schiet het er met betrekking tot beweging en sporten bij in oftewel: Facebook, Instagram, TikTok en andere kanalen zijn leuk maar ze hebben wel degelijk effect op de gezondheid.

Het gevaar van cyberpesten

Vroeger kwam pesten voornamelijk op het schoolplein voor. Steeds vaker vindt dit online plaats. Eén van de gevaren van social media is cyberpesten. Met name jongeren zijn hier gevoelig voor. Het is al een paar keer voorgekomen dat iemand zichzelf als gevolg van cyberpesten van het leven heeft beroofd.

Cyberpesten herken je door het toebrengen van opzettelijke en herhalende schade. Soms gebeurt dit door één persoon maar het kan ook door een groep gebeuren. Hierbij wordt het slachtoffer opzettelijk gekwetst. Bijvoorbeeld via het account van het slachtoffer maar ook door ongewenste foto’s via sociale media te verspreiden of door het delen van hatelijke berichten over het slachtoffer.

De gevolgen van cyberpesten zijn groter dan je denkt. Er kunnen allerlei klachten ontstaan zoals stress, een laag zelfbeeld, slapeloosheid, eenzaamheid en een depressie. Ook is er een kans op risicogedrag, bijvoorbeeld alcoholmisbruik.

Phising: vissen naar privacygevoelige gegevens

Criminelen maken misbruik van social media. Phising is een methode waarbij criminelen naar privacygevoelige gegevens vissen. Op deze manier krijgen ze naam en adres, bankgegevens, wachtwoorden of andere zaken in handen.

Meestal proberen criminelen middels een vals bericht het slachtoffer naar een website te lokken. Deze website lijkt heel betrouwbaar maar ondertussen proberen criminelen gegevens of geld te stelen. Phising is soms moeilijk te herkennen. Het is in ieder geval belangrijk om nooit op linkjes via sociale media te klikken en vervolgens op de website waarop je uitkomt je gegevens in te vullen. Controleer de website altijd op betrouwbaarheid.

Cyber terrorisme

Er zijn heel wat gevaren van social media, cyberterrorisme is hier een van. Hierbij worden grootschalige verstoringen van computernetwerken veroorzaakt. Vaak gebeurt dit met de hulp van een computervirus.

Over het algemeen vindt cyberterrorisme via sociale media weinig plaats, maar het kan wel degelijk voorkomen.

Schending van recht op privacy

Je bent op een feestje geweest en iemand heeft hier een foto van jou gemaakt. Vervolgens wordt die foto op social media gedeeld. Het vervelende hieraan is dat anderen zien hoeveel je gedronken hebt of welke gek gezicht je op dat moment trekt.

Wanneer je duidelijk op een foto staat mogen anderen die foto niet zomaar delen. Je hebt namelijk zoiets als portretrecht. Maar wanneer je in een openbare gelegenheid bent en er wordt een foto van je gemaakt dan is publicatie hiervan een grijs gebied. Het mag bijvoorbeeld wanneer de foto een nieuwsbericht ondersteunt. Of wanneer je bij het betreden van het gebied wist dat er foto’s gemaakt konden worden.

Zelfs wanneer je zelf geen social media account hebt kun je hier toch mee geconfronteerd worden. Simpelweg omdat anderen foto’s van jou delen. Het is vaak lastig om dit soort foto’s offline te krijgen, al helemaal wanneer ze in een privéaccount staan.

Spionage: wie, wat en waar

Gebruik social media op een veilige manier. Spionage ligt altijd op de loer. Bijvoorbeeld door je partner, werkgever of misschien wel de Russen of de Chinezen. Want die laatste twee landen zijn al vaker beschuldigd van spionage.

Hoe werkt dit precies? Bij het aanmaken van een account deel je een aantal gegevens. Die gegevens komen in handen van het bedrijf maar kunnen ook uitlekken. Daarnaast kunnen families, vrienden of bekenden je via social media in de gaten houden.

Het is al vaker voorgekomen dat iemand zich op zijn werk ziek meldde en vervolgens een pretpark bezocht. Heel dom om foto’s van dat uitstapje op sociale media te plaatsen, dit heeft tot ontslag geleid.

Op je social media plaatsen dat je een hekel aan dieren hebt en vervolgens bij een dierenasiel solliciteren naar een baan? Potentiële werkgevers of recruiters gebruiken social media om je te bespioneren.

Voor alles geldt: denk drie keer na voordat je iets op social media plaatst. Wat er eenmaal opstaat kan je levenslang blijven achtervolgen. Zelfs wanneer je het offline haalt is de kans aanwezig dat anderen het al gekopieerd of opgeslagen hebben. Wat van jou is blijf niet altijd van jou.