De geneeskracht van kool: goed voor de gezondheid

Bijgewerkt: 21 februari 2023

Kool is een plantensoort waar verschillende soorten van bestaan. Je hebt bijvoorbeeld witte kool, bloemkool en savooiekool. Kool is geneeskrachtig. Het ondersteunt het immuunsysteem en helpt bij het voorkomen en bestrijden van verschillende aandoeningen. Wanneer je er veel van eet kan het ook wat nadelen hebben. Daarom is het zo belangrijk om een goede balans in het eten van kool te vinden.

De verschillende soorten kool

Kool (Basic oleracea) behoort tot de kruisbloemenfamilie. Van nature komt deze plant op kalkbodems voor, zowel in Zuid- als West-Europa. Al ruim voor de officiële jaartelling werd deze groente gekweekt. Niet alleen omdat het lekker is maar ook vanwege de geneeskrachtige eigenschappen.

Er zijn verschillende koolsoorten. De meest bekende zijn rode kool, witte kool, groene kool, broccoli, bloemkool, boerenkool en savooikool. Ook spruitjes behoort tot de koolsoorten. Daarnaast heb je nog Chinese kool, spitskool en paksoi.

Kool is vooral populair als wintergroente. Het wordt veel in stamppotten en winterse gerechten gebruikt. Boerenkoolstamppot wordt het vaakst in Nederland gegeten. Zuurkool is geen koolsoort maar wordt gemaakt van gesneden witte kool dat vervolgens in melkzuurbacteriën wordt geconserveerd. Hierdoor krijgt het een zure smaak.

Voedingswaarde van de verschillende koolsoorten

Met voedingswaarde wordt de samenstelling van vitaminen, mineralen en energie bedoeld. Kool eten is ideaal wanneer je af wil vallen. Het bevat namelijk weinig energie. Per 100 gram levert kool ongeveer 12 tot 27 kcal. Het bestaat grotendeels uit water en er zit een kleine hoeveelheid eiwitten in. Kool bevat geen vet.

De voedingswaarde met betrekking dat vitaminen en mineralen verschilt per koolsoort. Witte kool bevat geen vitamine A, boerenkool juist wel. De vitaminen uit de B-groep zitten wel in de verschillende koolsoorten. Verder vitamine C en vitamine E. Afhankelijk van de soort ook vitamine K.

Mineralen die in kool zitten zijn natrium, kalium, calcium, fosfor en ijzer. Verder bevatten koolsoorten jodium, magnesium, koper, selenium en zink. Dat is een aardige lijst waar elk lichaam blij van wordt. De geneeskracht van kool is ontzettend groot.

Kool is gezond voor het lichaam

Vanwege de aanwezigheid van verschillende vitaminen en mineralen is kool zeer gezond. De lage energetische waarde draagt ook nog eens aan de gezondheidsvoordelen bij.

Vitamine A ondersteunt de groei van haar en nagels en zorgt voor een gezonde huid. Ook is deze vitamine goed voor de ogen. Kool bevat veel vitamine B, wat weer belangrijk is voor een goede werking en gezondheid van het zenuwstelsel. Vitamine C ondersteunt het immuunsysteem en beschermt de lichaamscellen tegen schade. Vitamine K houdt de botten gezond en zorgt ervoor dat de bloedstolling in orde blijft.

De mineralen in kool zijn natuurlijk ook belangrijk. Ze zorgen ervoor dat de zenuwen goed werken, de bloeddruk op een gezond niveau blijft en dat andere lichaamsfuncties in orde zijn. Sommige van deze mineralen spelen een belangrijke rol bij de stofwisseling of de vochtbalans.

Goed voor de spijsvertering

Alle groenten waaronder ook kool bevatten vezels. Deze hebben een positieve invloed op de darmwerking. Vezels trekken vocht aan waardoor er geen verstopping ontstaat. Door regelmatig kool of groenten te eten verminder je de kans op verstoppingen of darmkanker.

Wanneer je vaker last hebt van de spijsvertering dan moet je zeker af en toe geneeskrachtige kool eten. Het alternatief hiervoor is koolsap. Dit bevat vocht en de nodige vezels. Hiermee voorkom je obstipatie (verstopping).

Let op wanneer je diarree hebt want dan kan kool of koolsap dit alleen maar verergeren. In periodes van diarree is het verstandig om even geen kool te eten.

Mogelijk een positieve werking tegen prostaatkanker

Er moet nog meer onderzoek naar worden gedaan maar mogelijk aan het eten van koolsoorten de ontwikkeling van prostaatkanker afremmen. Epidemioloog Erin Richman heeft dit jaren geleden aangetoond. Ze analyseerde medische gegevens van meer dan 1000 mannen. Mogelijk komt de remmende werking tegen prostaatkanker van glucosinolaten die in kool zitten.

De werking tegen darmkanker

In 2002 deed een onderzoeksteam uit Japan een studie naar een bepaalde stof in rodekool en het effect op darmkanker. De stof anthocyanine komt in verschillende groenten en fruit voor. Met namelijk in groenten en fruit met rood pigment zoals rodekool, aardbei, bosbes, framboos en kers.

Anthocyanine is een sterk antioxidant dat mogelijk beschermt tegen darmkanker. Het Japanse onderzoek werd uitgevoerd met ratten die darmkanker hadden. Wanneer deze ratten rode kool of zoete aardappel aten dan hadden ze minder last van de symptomen van kanker. Mogelijk kan het ook darmkanker (gedeeltelijk) voorkomen, hoewel dit een uitspraak is die zeer voorzichtig moet worden gedaan. Zie ook de link naar het Japans onderzoek.

Geneeskracht van kool: gezond voor de lever

Kool bevat antioxidanten, vitamines en mineralen. Die ondersteunen een goede werking van de lever. Dit orgaan is belangrijk want het verwijdert giftige stoffen uit het lichaam.

Bedenk dat de lever dagelijks bezig is met het ontdoen van afvalstoffen. Antioxidanten zijn hierbij belangrijk. Ondersteun je lever door minimaal één keer per week een gerecht met kool op tafel te zetten.

Kool is goed bij diabetes

In 2008 werd er onderzoek gedaan naar de relatie tussen kool en diabetes, en wat hier de geneeskracht van is. Uit het onderzoek kwam naar voren dat rode kool goed werkt wanneer je last hebt van diabetes oftewel suikerziekte. Het heeft een positief effect op de bloedsuikerspiegel. Voor mensen met suikerziekte is het dus goed om af en toe van kool te genieten.

Door de antioxidanten in kool is het ook ideaal om klachten behorende bij diabetes tegen te gaan. Dit blijkt uit een onderzoek dat met ratten met suikerziekte werd uitgevoerd. De nieren van deze ratten gingen beter werken wanneer ze regelmatig rodekool te eten kregen.

Ondersteunend bij reuma, artritis en artrose

Patiënten met één van de vormen van reuma hebben vaker last van kleine ontstekingshaarden in het lichaam. Juist die kleine ontstekingen zorgen voor meerdere klachten. Er is nog niet zoveel onderzoek naar gedaan maar kool kan zeker een positief effect hebben bij reuma. Het vermindert ontstekingen en beschermt de gewrichten.

Het is wat sterk om te beweren dat kool schade van de gewrichten tegengaat. Zo sterk is de geneeskracht niet. Maar het kan zeker helpen om minder klachten te ervaren. Doordat koolbladeren ontstekingsremmend werken treden er minder ontstekingen op wat weer van invloed is op de afbraak van kraakbeen. Zonder ontstekingen wordt er minder snel kraakbeen afgebroken, iets dat vooral bij artrose van belang is.

Goed voor het hart

De verschillende stoffen in kool helpen bij het bestrijden van hartziekten. Kalium in de koolsoorten helpt ook nog eens bij het verlagen van de bloeddruk. Dat is belangrijk want een te hoge bloeddruk is slecht voor het hart. Indirect is kool geneeskrachtig voor je hart en je bloedvaten.

Het helpt bij afvallen (gewichtsverlies)

Sta je op dieet of wil je een paar kilo’s afvallen, dan is het eten van kool een goede keuze. Het bevat zeer weinig calorieën. Je kunt er naar verhouding erg veel van eten zonder dat je in gewicht aankomt. In dat opzicht is kool ook geneeskrachtig want het zorgt ervoor dat je een gezond gewicht krijgt of behoudt.

Kool eet je rauw, gestoofd, gekookt of als roerbakgroenten. Er zijn dus verschillende manieren om kool klaar te maken. Hoewel kool weinig calorieën bevat kunnen andere voedingsmiddelen juist wel energierijk zijn. Kijk dus altijd wat je aan het gerecht toevoegt. Dit bepaalt uiteindelijk hoeveel energie je binnenkrijgt en of het afvallen succesvol is.

Bronnen en referenties:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18458837/
Japans onderzoek 2002: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11915369