Bobath methode en therapie oefeningen

Bijgewerkt: 6 februari 2023

De Bobath methode is een speciale vorm van bewegingstherapie. Dit wordt in Nederland sinds de jaren 60 toegepast. Bobath therapie oefeningen richten zich op een vermindering van de spierspanning. Hierdoor is de patiënt in staat om weer (redelijk) normaal te bewegen. Deze therapie is geschikt voor baby’s, kinderen en volwassenen.

In het kort

• Bobath is ontwikkeld door een fysiotherapeute en psychiater
• Doel is het bevorderen van de motoriek
• Met een revalidatiebal (gymbal) is het mogelijk om oefeningen thuis uit te voeren

Beschrijving Bobath methode

Deze oefentherapie is ontwikkeld door de Tsjechische psychiater Karel Bobath en zijn Duitse vrouw Berta Bobath (fysiotherapeut). De techniek werd voor het eerst beschreven in het jaar 1948. Berta wist een portretschilder met een beroerte succesvol te behandelen. In 1951 opende Berta samen met Karel de Bobath kliniek.

De methode staat ook wel bekend als het Bobath concept. Binnen de medische wereld wordt er de benaming Neuro Developmental Treatment aan gegeven, afgekort tot NDT.

Neurologische revalidatie

Het draait bij de Bobath methode allemaal om neurologische revalidatie. Patiënten hebben vaak een beroerte of hersenverlamming gehad. Het gaat ook om patiënten met een ruggenmergbeschadiging en spastische verlammingen. Met de Bobath methode is het mogelijk om de motoriek te bevorderen. Dit zorgt voor een betere functionaliteit van het lichaam.

Een team van deskundigen

Voor de Bobath methode wordt teruggevallen op een team van deskundigen die nauw samenwerken. Dit zijn onder andere een fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist. Een en ander is afhankelijk van de onderliggende problemen.

Behandeling bij vertraagde motorische ontwikkeling

Bobath therapie is vooral geschikt voor baby’s en kinderen met een vertraagde motorische ontwikkeling. Het gaat hier om problemen met de bewegingen of houding van het kind.

Hierbij is het belangrijk dat de oorzaak in het centraal zenuwstelsel ligt. Een vertraagde motorische ontwikkeling als gevolg van problematiek met de spieren of gewrichten, vraagt om een andere behandeling.

Een kind of volwassene kan ook te maken hebben met een verhoogde spierspanning. Vaak ontstaat zet dit als gevolg van een ziekte, medicatie of een infectie. Vooral neurologische aandoeningen leiden vaker tot een verhoogde spierspanning. Bekende symptomen van een verhoogde spierspanning zijn:

• Spierkrampen
• Pijn, vaak uitstralend naar de ledematen
• Gevoelloosheid of een verdoofd gevoel
• Soms verdikkingen voelbaar

De Bobath methode of Bobath therapie is zeer geschikt voor de behandeling bij een vertraagde motorische ontwikkeling.

Verschillende behandelingstechnieken

Bobath therapie wordt op verschillende manieren uitgevoerd. Behandeling richt zich op beweging, balans en positionering van het lichaam. Het is belangrijk dat kinderen of volwassenen de aangeleerde vaardigheden ook in het dagelijks leven gebruiken.

Op deze manier is het mogelijk om een normaal leven te leiden. De therapeut werkt met patiënten met uiteenlopende problemen. Het kan om een lichte achterstand in de motorische ontwikkeling gaan, maar ook om patiënten met een hersenverlamming.

Bobath therapie oefeningen

Een van de meest toegepaste oefening is die met de grote bal. Hierbij ligt het kind of de volwassenen over de bal waarbij het aankomt op balans (evenwicht). Dit stimuleert de spieren en vermindert de spierspanning. Dit soort oefeningen kan ook thuis uitgevoerd worden. Hier is wel een speciale revalidatie bal voor nodig, ook wel de fitness bal genoemd.

Deze speciale ballen stimuleren de balans, coördinatie en kracht. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen (doorsnede). Een gymbal van 55 cm doorsnede is geschikt voor kinderen. De bal van 65 cm is voor de meeste volwassenen. Alleen lange mensen komen beter weg met een bal van 75 cm.

Het Bobath concept omvat nog veel meer oefeningen, die onder begeleiding van een fysiotherapeut worden uitgevoerd. Hierbij zorgt de therapeut voor een juiste positie van het lichaam. Voor de patiënt kan het lastig zijn om deze oefeningen uit te voeren, daarom ondersteunt de therapeut hierin. Eenmaal aangeleerd, kunnen deze oefeningen ook thuis worden toegepast.

Vergoeding van Bobath therapie

Bobath therapie gegeven door een fysiotherapeut of Bobath therapeut wordt in veel gevallen door de zorgverzekeraar vergoed. Dit kan onder fysiotherapie vallen, waarbij recht is op 9 behandelingen. Een en ander hangt van de zorgverzekering af, en of er sprake is van een aanvullende verzekering.

Kinderen tot 18 jaar met een chronische aandoening hebben altijd recht op fysiotherapie of Bobath methode. Hierbij maakt het niet uit hoeveel behandelingen er nodig zijn. Voorwaarde is wel dat de aandoening op de lijst met chronische aandoeningen staat. Is dit niet het geval, dan wordt voor kinderen tot 18 jaar de eerste 9 behandelingen vergoed. Vervolgens kunnen er nog 9 extra behandelingen vergoed worden.

Het gebruik van hulpapparatuur

Soms zijn Bobath methode oefeningen niet voldoende om het probleem op te lossen. In dit geval kan er gebruik worden gemaakt van hulpapparatuur. Dit bestaat bijvoorbeeld uit sta apparaten of beugels. Een sta apparaat is geschikt voor patiënten met een hersenverlamming, handicap of myopathie (spierziekte).

Het apparaat zorgt ervoor dat de patiënt in een staande positie door het leven kan, waarbij de rug in de juiste houding staat. Dit geldt overigens ook voor de heupen, het bekken en de knieën. Een sta apparaat wordt altijd op maat gemaakt.

Een beenbeugel is zeer geschikt voor patiënten met een verlamming of standsafwijking. De beenbeugel ondersteunt het complete been, alleen de enkel en voet of de werking van de knie. Er zijn dan ook verschillende soorten beugels verkrijgbaar. Ook dit hulpmiddel wordt op maat gemaakt of aangepast.