Blind door muggenbeet, die insecten zijn best wel gevaarlijk

Bijgewerkt: 21 februari 2023

Van de lente tot het najaar word je belaagd door steekmuggen. Vooral in de zomer zijn deze insecten hinderlijk actief. Ze steken je overal waar ze maar bij kunnen, vaak in het gezicht. Soms word je met een muggenbult op je oog wakker. Wist je dat je zelfs blind kan raken door een muggenbeet? Zo gevaarlijk zijn die insecten dus.

Blind door een muggenbeet

De muggen die in Nederland en België rondvliegen zijn met name in de nachtelijke uren actief. Deze muggen verspreiden geen ziekten. Dit is anders bij muggen die overdag steken. Ze kunnen verschillende ernstige ziekten verspreiden.

Een gevaarlijke infectieziekte is chikunguya. Deze ziekte, veroorzaakt door een virus, wordt door muggen en andere stekende insecten overgedragen. Deze ziekte komt voornamelijk in (sub)tropische gebieden voor.

De symptomen van chikunguya zijn plotselinge hoge koorts, hoofdpijn en spierpijn. Ook ernstige gewrichtspijnen en huiduitslag behoort tot de klachten. Daarnaast kan er een oogaandoening optreden, waaronder een ontstoken slijmvlies van het oog (conjunctivitis). In ernstige gevallen kan er zelfs blindheid ontstaan.

Risicovolle gebieden

Wanneer je naar Afrika, Centraal- en Zuid-Amerika, zuidelijk gedeelte van Noord-Amerika, Azië of het Caribisch gebied reist moet je voorzorgsmaatregelen nemen. In deze gebieden komt het chikungunyavirus voor. Het virus wordt verspreid door muggen die overdag steken, met name de Aziatische tijgermug of de gele koortsmug.

Helaas bestaat er geen vaccin tegen dit virus. Je kunt ziekte voorkomen door jezelf goed te beschermen tegen muggenbeten. Draag bedekkende kleding en slaap onder een klamboe. Gebruik ook altijd DEET, een middel dat muggen weert.

Het overkwam een Britse vrouw

Het komt zelden voor dat je blind door een muggenbeet raakt. Toch overkwam het een Britse vrouw in 2015. Ze was op vakantie in de Caraïben toen ze door een mug werd gebeten. Normaal gesproken levert dit een muggenbult op en in enkele gevallen een infectieziekte die uiteindelijk geneest.

De vrouw liep de ziekte chikunguya op en kreeg last van gezichtsverlies. Met haar rechteroog kon ze het onderste gedeelte van haar gezichtsveld niet goed zien. Uiteindelijk verdween het zicht in de onderste helft helemaal.

Rivierblindheid door de kriebelmug

Blindheid heeft verschillende oorzaken. Het kan door een infectieziekte worden veroorzaakt. Verschillende soorten kriebelmuggen verspreiden de rondworm Onchocerca volvulus. Wanneer je besmet raakt met deze wormen dan vormen ze knobbeltjes in het onderhuidse bindweefsel. Van hieruit verspreiden de larfjes zich via de lymfe en de bloedvaten.

De larven kunnen in het hoornvlies van het oog terecht komen. Dit leidt tot blindheid, ook wel rivierblindheid oftewel Onchocerca volvulus genoemd.

Kriebelmuggen komen voornamelijk in Afrika voor. In Nederland zijn ze onbekend. Toch kan dit in de toekomst veranderen want door het warme klimaat komen er steeds meer tropische insecten naar West-Europa.

Door een mug in het oog gestoken

Alleen de vrouwelijke muggen steken. Ze hebben het bloed en hiermee de eiwitten nodig voor het leggen van eitjes. De vrouwtjes steken door de huid en zuigen het bloed op. Een mug zal niet zomaar in het oog steken. Ten eerste weten de mug ook wel dat dit een gevaarlijk gebied is. Het ooglid knippert en de oogbol beweegt, iets dat muggen niet prettig vinden.

Bovendien is het voor een mug lastig om in de oogbol te steken. Met een steek in het oog wordt vaak een muggenbult op het oog bedoeld. Hierbij steekt de mug op het ooglid, iets dat vooral voorkomt wanneer je ligt te slapen. Het gevolg is een jeukende en soms pijnlijke muggenbult op je oog.

Van een muggenbult op je oog word je niet ziek. Tenzij het om een muggensoort gaat die een infectieziekte verspreidt. Het virus komt in je bloed terecht en brengt allerlei klachten met zich mee. In zeldzame gevallen ook blindheid.

Blind door een insect in het oog

Wanneer je buiten wandelt of fietst kun je in aanraking komen met insecten. Het meest vervelende is een insect in je oog. Dit veroorzaakt direct een stekende pijn of een branderig gevoel. Het oog gaat tranen. Dat is een natuurlijk afweermechanisme van het oog: middels traanvocht wil het oog het vreemde voorwerp verwijderen.

Met wat heen en weer bewegen van de oogbol en een paar keer knipperen lukt het vaak om het insect naar de ooghoek te drijven. Van hieruit haal je het met een schone vinger of een zakdoekje weg.

Kun je blind worden door een insect in je oog? Dat komt zelden voor. Toch is deze kans niet helemaal uit te sluiten. Een insect draagt soms micro-organismen met zich mee. Juist die micro-organismen kunnen voor een geïnfecteerd oog zorgen. Wanneer je dit niet laat behandelen en de infectie breidt zich steeds verder uit dan kun je uiteindelijk last krijgen van een slecht zicht. In zeer ernstige gevallen treedt er blindheid op.

De meest voorkomende insectenbeten

Een muggenbeet is een van de meest voorkomende insectenbeten. Muggen leven bijna overal ter wereld. Ook in Alaska en Groenland zijn er bij mooi weer muggen aanwezig. Ze zijn zelfs op de Noordpool gespot.

De gevolgen van een muggenbeet zijn in West-Europa niet zo groot. Op de huid verschijnt een rood en jeukend bultje. Deze zwelling verspreidt zich soms over het gehele lichaamsdeel. Wanneer dit gepaard gaat met pijn dan is er sprake van een allergische reactie. Muggen die overdag steken kunnen vervelende infectieziekten veroorzaken.

Rode mieren steken en bijten. Dat voel je direct wanneer het gebeurt maar ook hierna kun je er nog enige tijd last van hebben. Sommige mensen zijn allergisch voor mierenbeten en vertonen allergische reacties. Mieren verspreiden geen ziekten.

Bedwantsen zijn net zo vervelend. Je neemt ze vaak onbedoeld vanuit een hotel of motel mee naar huis. Wanneer je door een bedwants wordt gebeden is dit niet gevaarlijk maar wel vervelend. Wanneer je aan de beetplekken krabt kun je een infectie oplopen.

Oogstmijten lijken net op miniatuur rode krabbetjes. Wanneer ze je bijten dan ontstaan er rode en jeukende bultjes op de huid. Gelukkig zijn oogstmijten geen verspreiders van ziekten. Dit is anders met de kriebelmuggen (black flies) die wél ziektes met zich meedragen.