Auto-immuun gastritis, antistoffen tegen het eigen maagslijmvlies

Bijgewerkt: 21 februari 2023

Ruim 5% van de bevolking heeft een auto-immuunziekte. Hierbij maakt het afweersysteem afweerstoffen tegen de eigen lichaamscellen aan. Auto-immuun gastritis is een van de vele auto-immuunziekten. Het lichaam gaat in de aanval tegen de cellen van het maagslijmvlies. Dit brengt verschillende klachten met zich mee.

Wat is auto-immuun gastritis?

Auto-immuun gastritis is een foutje van het afweersysteem. Het lichaam maakt antistoffen aan die de cellen van het eigen maagslijmvlies aanvallen. De goedwerkende cellen worden door het lichaam opgeruimd. Dit zorgt uiteindelijk voor beschadiging van de maag.

5% van de bevolking lijdt aan een auto-immuunziekte. Bij auto-immuun gastritis is de schatting dat ongeveer 2% van de bevolking dit heeft. Dit betekent dat het betrekkelijk veel voorkomt.

De oorzaak

Auto-immuun gastritis is erfelijk, net als veel andere auto-immuunziektes. Wanneer een van beide ouders het heeft dan is de kans groot dat de kinderen het ook krijgen. Dat hoeft niet altijd want naast erfelijkheid spelen ook omgevingsfactoren een rol.

Soms leidt een andere doening hiertoe. Risicofactoren zijn de ziekte van Hashimoto, diabetes type 1 of vitiligo.

De symptomen van auto-immuun gastritis:

Deze ziekte kenmerkt zich door een aantal symptomen. Hieronder een opsomming van de meest voorkomende klachten.

  • Last van brandend maagzuur
  • Gebrek aan eetlust
  • Een opgeblazen gevoel
  • Misselijkheid en soms overgeven
  • Pijn in de maagstreek

Door auto-immuun gastritis kan er een tekort aan vitamine B12 in het lichaam ontstaan. Hierdoor ontstaat er een soort bloedarmoede, pernicieuze anemie genoemd. Dit gaat ook weer met een aantal symptomen gepaard waaronder een licht gevoel in het hoofd, vermoeidheid of een slap gevoel en bleek zien.

Sommige patiënten krijgen last van diarree, gewichtsverlies of een pijnlijke of branderige tong. Er kunnen ook tintelingen in de ledematen en een wankel looppatroon optreden.

Andere symptomen van auto-immuun gastritis kunnen uit duizeligheid, pijn op de borst en tinnitus bestaan. Dit laatste is oorsuizen of een piepend of brommend geluid in het oor horen.

Chronische maagslijmvlies ontsteking

Veel patiënten met auto-immuun gastritis krijgen last van een chronische maagslijmvliesontsteking. Dit is te herkennen aan de hand van bovenstaande symptomen. Bij een chronische ontsteking verandert het maagslijmvlies blijvend. Het wordt dunner en zal niet meer herstellen.

Voor de arts is het belangrijk om te bekijken of het om een chronische maagslijmvliesontsteking gaat of dat het een gevolg is van auto-immuun gastritis. Een maagslijmvliesontsteking kan namelijk ook andere oorzaken hebben waaronder besmetting met de Helicobacter pylori bacterie.

Complicaties van deze auto-immuunziekte

Zonder behandeling raakt het maagslijmvlies steeds verder beschadigd. Het lichaam is hierdoor niet goed in staat om vitamine B12 op te nemen. Dit kan leiden tot ernstige bloedarmoede. Op de lange duur kan er ook maagkanker ontstaat.

Maagkanker kenmerkt zich door pijn in de bovenbuik die niet verdwijnt wanneer je pijnstillers inneemt. In een verder gevorderd stadium zit je al snel vol wanneer je een klein beetje eet. Andere klachten zijn bloed opbraken en een zwarte ontlasting.

“Het beste boek tot nu toe over voeding en leefstijl!”

Onderzoek en diagnose

Het is belangrijk om een auto-immuun gastritis te behandelen. Hiermee wordt verdere schade aan het maagslijmvlies voorkomen of teruggebracht. Eerst moet de arts een diagnose stellen. Het kan namelijk ook om een andere aandoening gaan.

De arts stelt vragen over de medische geschiedenis en welke klachten je ervaart. Hierna volgt een lichamelijk onderzoek. Soms verricht de arts biopsie. Hierbij wordt er wat weefsel uit de maag genomen om dit nader te bekijken. Het weefselmonster wordt verkregen middels een endoscoop. Dit is een flexibele dunne buis met een lampje en camera die in de maag wordt gebracht. Dit gebeurt via de mond en de slokdarm.

Voor het onderzoek moet je nuchter zijn. Wanneer je een defecte hartklep hebt krijg je vooraf antibiotica toegediend. Gebruik je maagzuurremmers? Bedenk dat dit de uitslag van het onderzoek kan beïnvloeden.

Het inbrengen van de endoscoop kan vervelend zijn en tot kokhalzen leiden. Ook kan er een benauwd gevoel optreden. Vaak wordt de keel vooraf verdoofd waardoor het onderzoek niet pijnlijk is. In sommige gevallen wordt een roesje toegediend.

Het is ook mogelijk om een bloedonderzoek uit te voeren. Hierbij wordt gekeken of er antistoffen tegen het maagslijmvlies aanwezig zijn. Ook is het mogelijk om middels een bloedonderzoek de CPR-waarde (de ontstekingswaarde) te achterhalen. Soms zijn er namelijk ontstekingscellen aanwezig.

Behandeling van auto-immuun gastritis

Ondanks dat het om een vervelende ziekte gaat is deze meestal wel goed te behandelen. Dit gebeurt met het toedienen van vitamine B12 en ijzer. Vitamine B12 wordt middels injecties toegediend. Voor het ijzertekort krijg je ijzertabletten/ staalpillen.

Omdat het lichaam continu een tekort heeft aan vitamine B12 en ijzer is het vaak nodig om dit het hele leven extra in te nemen.

Het risico op maagkanker

Auto-immuun gastritis gaat niet vanzelf over en is ook niet te genezen. Alleen de klachten kunnen behandeld worden. Patiënten met auto-immuun gastritis hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van maagkanker.

Wanneer de kanker alleen om het slijmvlies zit dan wordt dit behandeld middels gastroscopie. Dit is een kleine ingreep met behulp van een endoscoop. Andere behandelmethoden zijn het plaatsen van een stent zodat de maag openblijft, een operatieve ingreep, bestraling of chemotherapie. Vaak wordt een operatieve ingreep met chemotherapie gecombineerd.

Preventie: het voorkomen van auto-immuun gastritis

De kans op sommige ziekten kun middels een gezonde leefwijze verminderen. Dat is bij auto-immuun gastritis niet mogelijk. Er is niks dat je kunt doen om de kans hierop te verminderen. Wel kun je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk klachten ervaart of dat schade aan het maagslijmvlies beperkt blijft.

Wees voorzichtig met het drinken van alcohol, dit irriteert en beschadigt het maagslijmvlies. Stress zorgt ervoor dat de maag meer maagzuur produceert, wat weer van invloed is op de werking van de maag. Ook is het belangrijk om vezelrijk te eten en te stoppen met roken. Juist dit laatste irriteert het maagslijmvlies en zorgt ervoor dat de sluitspier tussen de maag en de darm verslapt.

Bij maagklachten is het belangrijk dat je niet teveel aspirine, ibuprofen, diclofenac of naproxen inneemt. Dit soort medicatie heeft een negatief effect op het maagslijmvlies.

Reacties en ervaringen

Deel je ervaring over dit onderwerp, geef tips of reageer op andere gebruikers. De redactie controleert vooraf op spam of ongepaste reacties. Dit duurt maximaal 24 uur.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Schuiven naar boven